(1) Hệ thống đường xe lửa khổ nhỏ nối liền các vùng ngoại thành, các làng
mạc, các thị trấn ven đô với thành phố Warszawa. (Tất cả chú thích của
người dịch.)
(2) Tên gọi thân mật của Krzysztof.
(3) Tên thân mật của Grzegorz.
(4) Người Nga bị tình nghi ám sát Giáo hoàng.
(5) Danh họa người Ba Lan (1854 - 1929), đại biểu trường phái Biểu tượng
ở Ba Lan cuối thế kỷ 19 đầu 20
(6) Khó khăn - tiếng Ba Lan.
(7) Loại sâm banh màu hồng, 9-10% độ cồn.
(8) Carl Justav Jung (1875 - 1961): nhà phân tâm học người Thụy Sĩ. Erica
Jong (1942 -): nhà văn nữ người Mỹ, đại diện cho phong trào nữ quyền.
(9) Tên gọi thân mật của Hieronim.
(10) Nhân vật chính trong bộ phim cùng tên do Anh - Mỹ hợp tác sản xuất
năm 1989.
(11) Đợi chút - tiếng Ba Lan.
(12) Tiếng kêu biểu lộ cảm xúc ngạc nhiên của người Ba Lan, giống như
'Ôi' trong tiếng Việt.
(13) Cấp cứu - tiếng Ba Lan.
(15) Dung dịch xà phòng kali carbonate hòa với 50% krezol dùng để sát
trùng tay, phòng bệnh viện và dụng cụ y tế.
(16) Con ngựa có cánh trong thần thoại Hy Lạp, biểu tượng của thi hứng.
(17) Vùng rừng núi, một trung tâm du lịch ở phía Nam Ba Lan.
(18) Ngược lại - tiếng Latinh trong nguyên bản.
(19) Sau đó - tiếng Ba Lan.
(20) Trong tiếng Ba Lan, “cierpietnik” có nghĩa là “kẻ tử vì đạo”,
“niecierpek” - “cây phụng tiên”. Judyta không muốn dùng từ “niecierpek”
vì từ này có tiếp đầu ngữ “nie” - tức là “không” khi phát âm na ná như
“niecierpietnik” - tức “kẻ không tử vì đạo”.
(21) Ở một số nước phương Tây có một loại hình du lịch gọi là autostop,
như du lịch lữ hành, du lịch ba lô, khách đón xe dọc đường, xin đi miễn phí,
và bằng cách đi nhờ xe như vậy du khách đi hết điểm du lịch này đến điểm