106
XỨ ĐÀNG TRONG
con nuôi, vào năm 1634, người ta được biết nhà chúa yêu cầu
Toba mang theo 1.000 lạng bạc để mua hàng (chủ yếu là các
mặt hàng xa xỉ, như “50 cái bát nửa bằng vàng, nửa bằng bạc,
50 cái đĩa cũng thuộc loại này”). Rồi vào năm 1635, ông còn
gửi cho Toba 300 lạng tơ thô (11.340gr) và nhờ ông này mua
hàng ở Nhật cho ông theo giá trị của số tơ này
1
. Vào tháng 11 -
1633, Joast Schouten báo cáo với Hendrick Brouwer, viên toàn
quyền miền đông Ấn Độ, rằng đầu tháng đó có ba chiếc thuyền
mành của Nhật đã từ Đàng Trong đến buôn bán ở Ayuthya,
trong đó có một chiếc “do nhà vua và một số viên chức cấp cao
của Đàng Trong phái đi với ý định đầu tư vào việc buôn bán
da đanh”
2
Dash Register Gehauden int Castel Batavia Vant cũng
nói rằng vào năm 1634 có ba chiếc thuyền mành của Nhật từ
Cochinchina tới Xiêm trong đó có một chiếc do nhà vua phái
đi mong bán được hàng cho người “Moor” hoặc người Trung
Hoa
3
.
Nếu trước chiến tranh, (bắt đầu năm 1627), họ Nguyễn đã
có nhiều cử chỉ thân thiện với chính quyền Nhật Bản thì khi
chiến tranh nổ ra rồi, thư từ của họ lại để lộ nhiều lo âu. Ở mỗi
thư trong số bốn thư gửi cho hoàng đế cũng như thương gia
Nhật Bản vào năm 1628, họ Nguyễn đều yêu cầu họ buôn bán
với Đàng Trong. Đòi hỏi này liên tiếp được lặp lại cho tới năm
1635, năm cuối cùng của nền ngoại thương Nhật Bản vào thời
này. Đối với họ Nguyễn, buôn bán ở thời điểm này có ý nghĩa
khác hơn là làm giàu. Nó đã trở thành vấn đề sống còn.
Người Nhật xem ra đã không gặp nhiều rắc rối khi buôn bán
với người dân Đàng Trong. Waquan Sanzai Zui (Oa hán tam tài
1 Kamashima,
Shuinsen Boeki-shi, Kojin Sha, Tokyo, 1942, trg. 506-507.
2 Iwao Seiichi, Shuinsen, trg. 264.
3 Dagh Register gehouden int Casteel Batavia Vant, bản dịch tiếng Trung Hoa của Guo Hui, tập 1,
trg.117.
www.hocthuatphuongdong.vn
