LỰC LƯỢNG VŨ TRANG CỦA ĐÀNG TRONG 93
gốc huyện Tống Sơn, giết hại vào năm 1725, ngay sau khi Minh
Vương (Nguyễn Phúc Chu) tạ thế.
Nhưng, như các sự kiện trên đây cho thấy, ảnh hưởng của
văn chức tùy thuộc vào sự nâng đỡ và chiếu cố của chúa. Mặc dù
họ không ngừng mưu toan để giành lợi thế trước các đối thủ
1
,
nhưng cuộc khởi nghĩa của Tây Sơn đã làm gián đoạn nỗ lực xây
dựng một nền hành chánh đậm màu sắc dân sự hơn tại Đàng
Trong. Tuy nhiên, cũng không thể đặt câu hỏi nếu không có
biến cố này, liệu họ có thành công hay không hoặc số phận của
một nền hành chánh dân sự sẽ biến chuyển như thế nào. Đàng
Trong không phải là phần phía nam của Đàng Ngoài. Vương
quốc họ Nguyễn có quá nhiều yếu tố khác biệt và trên hết là cơ
sở kinh tế độc đáo chúng ta sẽ tìm hiểu trong các chương sau.
1 Chẳng hạn, vào năm 1765, khi Trương Phúc Loan có ảnh hưởng tại triều đình sau khi Võ Vương mất,
các quan văn đề nghị đưa vị quan nổi tiếng là Nguyễn Cư Trinh từ đồng bằng sông Cửu Long về đứng
đầu Văn phòng dân sự, và Nguyễn Quang Tiền, một vị quan văn khác được chỉ định đứng đầu Hàn lâm
viện.
www.hocthuatphuongdong.vn
