Cần phải có một khoảng trống giữa các ngài và tôi, chúng ta mới có
thể nhận thấy nhau được. Cần phải có một khoảng cách tôi mới
nghe được những gì các ngài nói và các ngài mới nghe được những
gì tôi nói. Tương tự như vậy, cần phải có khoảng trống trong tâm
thức chúng ta. Tôi muốn nói tâm thức chúng ta không nên chấp
chứa quá nhiều đến nỗi bị chận nghẹt bế tắc. Chỉ khi nào tâm thức
chúng ta có khoảng trống, không chấp chứa ôm đồm những hành vị
vị ngã, ta mới nhận thức được thế nào là sống. Nhưng sống trong
cô độc – điều đó không thể được.
H: Xin ngài nói thêm về năng lực.
K: Bất cứ làm việc gì, dù nhỏ mọn, tất phải cần có năng lực, phải thế
không? Đứng dậy rời khỏi ghế, bước ra khỏi lều, suy nghĩ, ăn uống,
lái xe, mọi hành động đều cần năng lực. Nhưng thông thường thì bất
cứ là việc gì, trong tâm ta thường phát sinh một sự chống kháng làm
phân tán năng lực đi, trừ phi hành động của ta đem khoái lạc cho ta,
và trong trường hợp này thì không có xung đột, không có chống
kháng nên năng lực được củng cố.
Như ban nãy tôi vừa nói, cần phải có năng lực để chú tâm được trọn
vẹn và năng lực không gặp phải sự chống kháng, bao lâu không có
sự lơ đễnh. Nhưng hễ có sự lơ đễnh xen tạp vào, nghĩa là hễ ta
dụng ý tập trung vào một điều gì đó và đồng thời ta lại muốn nhìn ra
cửa sổ, thì sinh ra có chống kháng, tranh đấu. Thế nhưng, nhìn ra
cửa sổ cũng quan trọng như bất cứ nhìn ở đâu, và khi ta đã nhận
được chân lý ấy thì không còn có sự lơ đễnh và xung đột nữa.
Muốn có năng lực về thân xác, dĩ nhiên ta phải được nuôi dưỡng
bằng những thức ăn trong sạch, được nghỉ ngơi đầy đủ, vân vân.
Điều này các ngài có thể chứng nghiệm ở ngay bản thân mình, khỏi
cần thảo luận. Nhưng cũng có thứ năng lực tâm lý, năng lực này bị
phân tán bằng nhiều cách khác biệt. Để có thứ năng lực này, ta nhớ
đến nhiều chất kích thích. Ta đi nhà thờ, xem đá banh, đọc văn
chương, nghe nhạc, tham dự những cuộc họp mặt như thế này
chẳng hạn. Tất cả những điều đó kích thích và nếu các ngài tìm
kiếm chính sự kích thích này, sự thể đó chứng tỏ là về phương diện
tâm lý các ngài bị lệ thuộc vào một cái gì: lệ thuộc vào rượu chè, vào
