tính tự chủ. Mười mấy năm học tập tại trường đã khiến các
tế bào não trở nên trơ cứng.
Trong suốt mười mấy năm này, các em học sinh hoàn
toàn không được nuôi dưỡng lối tư duy tự tìm tòi suy nghĩ,
tự diễn đạt suy nghĩ của mình tự sửa chữa và diễn đạt lại khi
bị phản biện. Nghĩa là dù học sinh có thể nhớ được chính
xác câu trả lời nhưng lại không thể bộc lộ điều mình muốn
nói. Thêm vào đó, khi bị phản biện, phản ứng của họ thường
chỉ diễn ra theo hai hướng, hoặc nổi giận hoặc đồng ý ngay.
Kết quả là việc không biết đặt câu hỏi, không nêu được
ý kiến cá nhân mình đã trở thành đặc điểm mang tính tập
thể của người Nhật. Nếu không thể dẫn đầu phát biểu ý
kiến, đồng nghĩa với việc chúng ta khó có thể tranh luận và
thuyết phục người khác, như vậy làm sao có thể kỳ vọng vào
việc phát huy được khả năng lãnh đạo trong một tập thể
toàn những người xa lạ. Nhìn ra thế giới chúng ta sẽ thấy
không mấy nước có người dân sống sung túc đầy đủ, lại
được trang bị những yếu tố để trở thành lãnh đạo trên cả
phương diện kinh tế cũng như văn hóa như Nhật Bản. Hơn
nữa, thế hệ nắm bắt được những tinh hoa giúp Nhật Bản
phát triển sau Thế chiến hiện nay đang ở độ 30 – 40 tuổi, họ
hoàn toàn có thể đi tới các nước đang phát triển giúp đất
nước đó xây dựng và phát triển kinh tế. Tuy nhiên, do còn
mang nặng tư tưởng chỉ cần mình sống tốt là đủ nên những
người thực sự đi hỗ trợ các nước nghèo như vậy không
nhiều.
