Friedrich Nietzsche
Zarathustra đã nói như thế
Trần Xuân Kiêm dịch và giới thiệu
- 57 -
VỀ NHỮNG BẢNG GIÁ TRỊ CŨ VÀ MỚI
1
Ta ngồi đây chờ đợi, vây quanh là những tấm bảng cũ vỡ nát lẫn lộn với
những tấm bảng mới được viết dở dang. Khi nào mới đến giờ của ta?
- Giờ của sự đi xuống tàn tạ của ta: vì ta còn muốn đến với loài người thêm
một lần nữa.
Đây là điều ta đang chờ đợi, bởi vì trước hết phải có những dấu hiệu báo tin
rằng giờ của ta đã đến: con sư tử cười với đàn bồ câu vây quanh.
Trong khi chờ đợi ta nói năng như một kẻ nhàn rỗi, ta tự nói với chính
mình. Chẳng ai thuật lại cho ta điều gì mới, vì vậy ta thuật lại chuyện ta cho
chính ta nghe.
2
Khi đến với loài người, ta thấy họ an nhiên tọa thị trên một định kiến ngàn
đời: định kiến cho rằng từ lâu họ đã biết rành rẽ cái gì là thiện, cái gì là ác
đối với con người.
Mọi cuộc thảo luận về đức hạnh đều là một điều cổ lỗ, mệt nhọc đối với họ,
dẫu rằng kẻ nào muốn ngủ ngon cũng hãy còn nói về “thiện” và “ác” trước
khi đi ngủ.
Ta đã làm rối loạn cơn say ngủ đó khi ta rao dạy rằng: Hãy còn chưa có một
người nào biết được thế nào là thiện và ác, trừ phi đấy là kẻ sáng tạo.
Thế nhưng, kẻ sáng tạo là kẻ ban cho loài người một mục đích, ban cho mặt
đất ý nghĩa và tương lai: chỉ kẻ sáng tạo mới sáng tạo nên thiện và ác của
vạn sự.
Ta đã ra lệnh cho họ lật đổ những giảng tòa cổ lỗ, và, hễ nơi nào quan niệm
