khăn gì, sống cuộc sống nhung lụa. Tuy khi ấy nước Mỹ đã tuyên chiến,
lệnh nhập ngũ của tôi đầu tiên là kéo dài, về sau lại bị huỷ. Chính phủ
nói: “Không cần anh tham gia phục vụ quân ngũ”. Kết quả, trong mấy
năm đại chiến thế giới lần thứ nhất, tôi thì lại đang vui chơi.
Qua một thời gian, tôi mới phát hiện thấy mình đang lãng phí thời
gian, thật vô vị. Cuối năm 1918, tôi quả thực cảm thấy tẻ nhạt không thể
chịu nổi. Đầu năm 1919, tôi lại quay lại với sự nghiệp dầu mỏ. Khi tôi
nói với cha tôi, tôi nghỉ hưu năm 24 tuổi, năm 26 tuổi lại quay trở lại,
cha tôi đã nở nụ cười với tôi “Cha đã bảo với con trước rồi”, tôi cũng
không cảm thấy ngượng ngùng.
Năm 1919, sự chú ý của các thương gia dầu mỏ đã từ bang Oóckla-
hô-ma chuyển sang bang Nam Ca-li-phoóc-ni-a, ở đó đã phát hiện được
mỏ dầu mới. Một cơn sốt dầu mỏ mới đã bắt đầu, tôi quyết tâm dấn thân
vào ngay khi bắt đầu. Lần thử đầu tiên là một thất bại lớn. Giếng dầu
đầu tiên tôi đào lại trống rỗng.
Thế nhưng, vận may ở Oóc-kla-hô-ma của tôi không vĩnh viễn từ bỏ
tôi. Về sau tôi đào được không ít giếng dầu, một số giếng dầu sản xuất
được rất nhiều dầu.
Tôi tiêu tốn hầu hết thời gian vào các mỏ dầu, làm việc cùng với các
thủ hạ của tôi. Thói quen được hình thành khi ở Oóc-kla-hô-ma của tôi
đã khiến cho tôi có được nhiều thu hoạch bất ngờ. Thủ hạ của tôi coi tôi
là bạn bè cùng chí hướng, trước kia họ chưa bao giờ thấy một ông chủ
công ty lại làm việc cùng với họ, điều này khiến cho sản lượng và sĩ khí
đều rất cao.
Điều này rất quan trọng, vì bang Nam Ca-li-phoóc-ni-a mới phát
hiện được hàng trăm giếng, những công nhân mỏ có kinh nghiệm cung
không đủ cầu. Người phụ trách nhân sự của các công ty lớn điên cuồng
kiếm người, họ tranh nhau dùng giá cao để tuyển mộ nhân công.
Nhưng đa số các thợ mỏ cứng không thích làm việc cật lực bởi sự
cám dỗ lợi ích, họ thà rằng làm việc cho những ông chủ không trả giá
cao, nhưng lại hiểu được họ, sánh vai cùng họ làm việc.
Tôi không thể quên được khi tôi đào giếng đầu tiên, gần đó vừa vặn
có một công ty dầu mỏ lớn cũng đang đào giếng. Công ty đó trả đãi ngộ
cực kỳ tốt cho công nhân, lại còn không ít tiền thưởng. Họ thậm chí
cung cấp cả tắm nước nóng cho công nhân, còn có cả máy giặt nữa.
Sau khi khởi công, một buổi chiều, một công nhân đến bên giếng của
tôi, nói anh ta muốn gặp ông chủ. Sau khi có người chỉ về phía tôi, anh
ta bước lại, lập tức xin tôi cho anh ta một công việc.
220
