Nhưng rồi vài hôm sau, Naigu khám phá ra một vài sự việc làm cho ông
vô cùng bối rối.
Có một chàng Samourai đến đền Ikeno-O để lo công chuyện gì đó, đã
hết sức khó nhọc mới giữ vẻ nghiêm trang khi nhìn thấy hòa thượng; chàng
ta đã bỏ đi ngay, trước khi nói cho hòa thượng rõ mục đích cuộc viếng
thăm, và sau khi đã không ngớt ném những cái nhìn lên chiếc mũi vị tu
hành. Rồi đến chú tiểu bé con ngày xưa có lần đã để rơi chiếc mũi của hòa
thượng vào bát cháo; chú bé này, trong lúc gặp hòa thượng Naigu ở phía
ngoài thiền viện, đã cố thử kìm hãm một cơn cười điên dại, song cuối cùng,
vô hiệu, nó đã nổ bùng ra. Cả đám ni cô cũng thế, các cô đã lắng nghe lời
hòa thượng với một vẻ tôn kính khi ông mở lời với họ, để rồi sau đó phá
lên cười và thầm thì thầm thỉ ngay khi ông vừa mới quay lưng...
Naigu thoạt tiên nghĩ rằng chính sự thay đổi diện mạo của ông là nguyên
nhân gây ra mọi chuyện đó. Cách giải thích ấy không làm cho ông hoàn
toàn vừa lòng, và chắc chắn hẳn là còn có một lý do khác đã tạo nên những
tràng cười của bọn ni cô, chú tiểu. Dẫu rằng giản dị và bình thường, ông
vẫn cảm thấy có một cái gì khác lạ, trong sự vui vẻ của họ, một cái gì mà
trước đây không có, khi chiếc mũi của ông còn dài. Phải chăng, chiếc mũi
rút ngắn của ông nó còn thô lỗ hơn chiếc mũi cũ trước đây, chiếc mũi mà
họ đã quen nhìn? Hòa thượng sung sướng mà bằng lòng với giải thích đó,
song vẫn cảm thấy có một cái gì khác trong những tràng cười của họ mà
ông không hiểu nổi.
"Chúng chưa bao giờ cười một cách thố lộ như thế", đôi lúc Naigu vừa
thầm nói vừa khẽ gật chiếc đầu bóng loáng giữa một hồi tụng niệm.
Những lúc đó, hòa thượng Naigu đáng mến thường đưa mắt ngưỡng mộ
bức tượng của đức Bồ Tát Fuken và mơ nghĩ rằng, cách đây vài hôm, chiếc
mũi của ông còn dài, ông nghĩ đến điều đó như một kẻ, hiện rơi vào cảnh
cơ hàn hồi tưởng lại thời huy hoàng của dĩ vãng, và ông chìm đắm trong
mối sầu tư.
Khốn thay, để soi sáng bài toán trí tuệ này, hòa thượng Naigu đã thiếu
hẳn sự minh mẫn cần thiết của trí tuệ.
