tin cậy được. Làm vậy là rất tốt, nhưng nếu họ không tự xác định các tình
huống nào khác nằm ngoài các “điều kiện ranh giới” trong nghiên cứu của
chính mình thì họ đã hạn chế những gì mình có thể đóng góp cho một giả
thuyết hữu ích.
24. Một ví dụ về tầm quan trọng của việc phân loại đúng có thể thấy được
khi đặt cạnh nhau hai cuốn sách được viết bởi các sinh viên rất thông minh
về quản trị và cạnh tranh, tạo nên các trường hợp với các giải pháp hoàn toàn
đối lập cho một vấn đề. Các nhóm nghiên cứu giải quyết cùng một vấn đề cơ
bản – thách thức tạo ra tăng trưởng lợi nhuận lâu dài. Trong cuốn Creative
Destruction (New York: Currency/Doubleday, 2001), Richard Foster và
Sarah Kaplan nêu luận điểm rằng nếu các doanh nghiệp muốn tăng trưởng
bền vững với tỷ lệ ngang bằng với thị trường thì họ phải sẵn sàng khám phá
các mô hình kinh doanh mới và đối mặt với sự hỗn độn làm nên thị trường
vốn. Cùng lúc, một nghiên cứu xuất sắc khác là Profit from the Core
(Boston: Harvard Business School Press, 2001) của các nhà cố vấn ở Bain là
Chris Zook và James Allen cũng dựa vào bằng chứng hiện tượng học ấy –
rằng chỉ một phần rất nhỏ trong số các công ty là có thể duy trì lợi nhuận cao
hơn mức thị trường trong một thời gian đủ dài. Nhưng cuốn sách của họ lại
khuyến khích các công ty tập trung vào củng cố các dự án hiện tại hơn là cố
gắng dự đoán hay thậm chí là phản ứng trước sự thất thường của các nhà đầu
tư vốn cổ phần bằng cách nỗ lực tạo tăng trưởng mới ở các thị trường kém
liên quan hơn. Trong khi Foster và Kaplan thúc đẩy kết quả về mức độ phù
hợp tăng trưởng trong quá khứ trong bối cảnh cạnh tranh liên tục và ủng hộ
thay đổi trong tình hình cấp bách hiện nay, thì Zook và Allen giữ quan điểm
rằng tập trung vẫn là muôn thuở và là chìa khóa dẫn đến thành công. Quan
điểm của họ loại trừ lẫn nhau. Chúng ta nên nghe theo lời khuyên của ai?
Hiện tại, các nhà quản lý đang vật lộn với vấn đề về tăng trưởng không có
lựa chọn nào khác ngoài cách đi theo một phe dựa trên danh tiếng của tác giả
và lời giới thiệu trên bìa sách. Câu trả lời là có một cơ hội lớn để các nhà
nghiên cứu theo hướng tình huống đi lên từ nền tảng quý giá mà hai nhóm
tác giả này thiết lập nên. Câu hỏi cần được trả lời giờ đây là: Trong tình
huống nào thì tập trung vào hoặc gần cốt lõi sẽ mang lại lợi nhuận và tăng
trưởng bền vững, và khi nào thì nên đi theo hướng rộng hơn của Foster?
1. Chúng tôi đã đề cập ở chương 1 rằng trong các giai đoạn đầu khi xây dựng
giả thuyết, các học giả chỉ có thể đề xuất các phân nhóm được xác định bởi
thuộc tính của hiện tượng. Các nghiên cứu đó là những bước đi quan trọng
trong quá trình. Một cuốn sách quan trọng trong số đó là Richard Foster,
Innovation: The Attacker’s Advantage (New York: Summit Books, 1986).
Một nghiên cứu khác dự đoán rằng các doanh nghiệp đi đầu sẽ thất bại khi
xuất hiện một cải cách chứa đựng những công nghệ hoàn toàn mới. Xem
Michael L. Tushman and Philip Anderson, “Technological Discontinuities
204
