ne connaít que les chiffres?) Những nhà kế-toán chỉ biết làm bộ máy sắp số,
cộng, trừ, chia, mà không biết những con số ấy chứa-đựng cái gì, là những
nhà kế-toán quá-thời rồi.
Nhà kế-toán hiện-đại không phải là một người máy biết toán học, không
phải là bộ máy cộng. Một nhà kế toán khác hẳn một bộ máy. Không có bộ
máy nào thay thế nhà kế-toán được. Nhà kế-toán không những là người
điều-khiển con số, mà còn phải biết con số ấy có nghĩa gì, gợi ra cái gì, và
biểu-thị cái gì.
Phần đông các công-ty Huê-kỳ dùng những nhà kế-toán có tài và nhận
thấy vai trò thiết-yếu của họ: họ lãnh lương-bổng rất hậu và được dự tất cả
cuộc hội-họp của hội-đồng quản-trị. Một nhà kế-toán có tài đôi khi có thể
cứu-vãn nổi những cửa hàng sắp khánh tận.
Ngày nay, giá vốn không phải trước sau như một mà biến-đổi luôn-luôn;
ấy là một sự đổi mới không ngừng, một vật linh-động và đồng-thời giả-dối.
Anh tưởng rằng đã nắm chặc được nó trong tay: vút một cái nó đã trốn rồi;
khi anh tìm nó lại được, anh thấy nó lớn hơn trước.
Người nào có tài tính được giá vốn ấy là người biết tìm ra nguyên-do sự
lãng-phí (gaspillage).
Đó là một lời nói quả-quyết, quan-trọng đáng được ghi nhớ. Trong nhiều
trường-hợp, những hãng dùng đến 500 công-nhơn thường có mướn một nhà
chuyên-môn tính giá vốn. Ngoài lương-bổng, chủ còn cho y thêm tiền nhà,
có khi tiền thuế mà công-việc làm chỉ là áp-dụng phương-pháp mới của kế-
toán đặc-biệt. Nếu anh chưa có dịp thấy một nhà kế-toán chuyên-môn ấy
làm việc, anh không thể quan-niêm nổi giá-trị của họ.
Giá-vốn TỔNG-SỐ = GIÁ TIỀN MUA BAN ĐẦU + SỞ. PHÍ GÌN-
GIỮ. Những chữ dùng để giải-thích định-lý nầy là TỔNG-SỐ và GÌN-
GIỮ. Hai chữ ấy gợi ra hai ý nầy: nguyên-giá do tất cả những giá tiểu-tiết
cộng lại mà ra và số tiền bỏ ra ban đầu thường kéo theo nó nhiều số tiền
khác nữa.
Trong doanh-nghiệp biết định giá-vốn TỔNG-SỐ là một việc thiết-yếu.
Trước hết, anh nên biết (và không khó) giá trước kia như thế nào; kế đến,
