tịch, hoặc động một tí là phá đám nhau. Còn những nhà phê bình tâm địa
bất trắc ấy, ông chỉ thấy chán ghét. Có khi chuyến đi Sakhalin chính là một
cuộc hành hương gột rửa hết những vết nhơ của văn học. Hơn nữa, đảo
Sakhalin ở nhiều tầng ý nghĩa đã làm ông cảm thấy chấn động sâu sắc. Có
lẽ chính vì vậy, Chekhov mới không thể viết được một tác phẩm văn học
lấy chuyến du hành đến Sakhalin làm đề tài. Đó tuyệt đối không phải
chuyện nông cạn có thể tùy tiện lấy ra làm đề tài tiểu thuyết được. Hơn thế,
vết thương này có thể nói đã trở thành một phần của thân thể ông. Không
chừng đây mới là thứ mà ông ấy theo đuổi.”
“Cuốn sách ấy thú vị,” Fukaeri hỏi.
“Anh đọc thì thấy rất thú vị. Trong sách liệt kê rất nhiều con số và thống
kê thực tế, vừa nãy anh cũng nói rồi, không có sắc thái văn học lắm. Nó thể
hiện một cách mạnh mẽ khía cạnh nhà khoa học ở Chekhov. Nhưng ở đó,
anh đọc được quyết tâm cao quý của ông. Hơn nữa, trong những ghi chép
mang tính thực tế đó, thi thoảng cũng kèm những đoạn miêu tả nhân vật và
phong cảnh mang lại ấn tượng sâu sắc. Thậm chí, ngay cả những đoạn văn
mang tính thực tế chỉ liệt kê sự thực cũng không tồi chút nào. Đôi lúc còn
rất đẹp là đằng khác. Như đoạn miêu tả về người Gilyak chẳng hạn.”
“Người Gilyak,” Fukaeri hỏi.
“Người Gilyak là những thổ dân sinh sống ở Sakhalin từ rất lâu trước khi
bị người Nga đến chiếm đất. Bọn họ vốn sống ở phương Nam, nhưng vì bị
người Ainu đến từ Hokkaido áp bức nên phải chạy đến cư trú ở miền
Trung. Người Ainu cũng bị người Hòa
bức bách, nên mới phải rời khỏi
Hokkaido. Chekhov đã quan sát đời sống văn hóa đang tiêu vong nhanh
chóng vì sự Nga hóa tại Sakhalin ở cự li gần, đồng thời gắng sức ghi chép
lại một cách chuẩn xác.”
Tengo lớn giọng đọc đoạn văn miêu tả về người Gilyak. Để dễ hiểu hơn,
có một số chỗ anh đã lược bớt và sửa đổi cho phù hợp.
Người Gilyak có thân hình thấp đậm nhưng rắn chắc. Khó có thể nói là
tầm thước, mà có lẽ thuộc loại thấp nhỏ thì đúng hơn. Nếu thân hình cao
