“Tiếc thật. Anh không thể đọc cho em nghe được rồi.”
“Sách khác cũng được.”
Tengo bước đến trước giá, nhìn các gáy sách. Cho đến giờ anh đã đọc rất
nhiều sách, nhưng sách giữ trong nhà lại rất ít. Anh không thích bày biện
quá nhiều đồ đạc trong nhà mình, bất kể là gì. Vì vậy, trừ những cuốn sách
thật là đặc biệt, còn không thì đọc xong là anh mang ra tiệm sách cũ. Anh
chỉ mua loại sách có thể đọc được ngay, sách nào quan trọng thì đọc đến
nát nhừ, khắc sâu vào trong óc. Ngoài những cuốn ấy ra, nếu cần sách nào
thì anh thường đến thư viện gần đó mượn đọc.
Mất khá nhiều thời gian để chọn sách. Anh không quen đọc thành tiếng,
vì vậy mà không thể quyết định cuốn nào thích hợp để đọc to. Trù trừ một
lúc, anh rút ra cuốn Đảo Sakhalin của Anton Chekhov vừa đọc xong tuần
trước. Vì anh đã dán giấy nhớ đánh dấu những chỗ thú vị, nên chắc là sẽ
tiện tìm chỗ thích hợp đọc to cho Fukaeri nghe.
Trước khi đọc, Tengo giới thiệu sơ qua về cuốn sách này. Năm 1890, khi
Chekhov đến đảo Sakhalin du lịch, ông mới ba mươi tuổi. Là nhà văn trẻ
được đánh giá cao thuộc thế hệ sau Leo Tolstoy và Fyodor Dostoyevsky,
một người thành thị đang sống cuộc sống xa hoa ở thủ đô Matxcơva như
Chekhov, tại sao lại quyết định một mình đến vùng đất xa xôi Sakhalin, lại
còn ở đó suốt một thời gian khá dài. Không ai biết lý do thực sự. Sakhalin
chủ yếu là vùng đất được khai khẩn để làm nơi lưu đày những người tù khổ
sai, đối với người bình thường, đó chỉ là biểu tượng của bi thảm và sự
chẳng lành. Huống hồ thời bây giờ vẫn chưa có đường sắt Tây Siberia, ông
chỉ có thể ngồi xe ngựa rong ruổi hơn bốn nghìn cây số giữa trời đất giá
băng, cuộc hành xác ấy đã khiến thân thể vốn không được khỏe mạnh của
ông bị tàn phá nặng nề. Và cuốn sách Đảo Sakhalin, thành quả sau chuyến
đi dài tám tháng đến miền Viễn Đông ấy, khiến không ít đọc giả phải bối
rối. Bởi vì đây là một tác phẩm bóp nghẹt các yếu tố văn chương, giống
như một bản báo cáo điều tra thực tế hay dư địa chí nhiều hơn. “Tại sao
Chekhov lại làm chuyện nhọc công vô ích, chẳng có ý nghĩa gì trong giai
đoạn vô cùng quan trọng với một nhà văn như thế?” Những người xung
