hay gia súc. Người Gilyak có thể cưng chiều một con chó, nhưng tuyệt
không bao giờ vui vẻ nói cười với phụ nữ. Họ cảm thấy việc kết hôn cực kỳ
vô vị, nói gọn là còn không quan trọng bằng việc vui chơi uống rượu. Họ
cũng không thực hiện bất cứ nghi thức tôn giáo hay mê tín nào. Người
Gilyak dùng giáo dài, thuyền nhỏ hoặc thậm chí cả chó đi đổi lấy phụ nữ,
gánh về lều mình, ném lên tấm da gấu ngủ với nhau… vậy là xong. Họ
cũng thừa nhận chế độ một vợ một chồng, nhưng dù thế nào thì đàn bà vẫn
nhiều hơn bọn đàn ông, thành thử chế độ này cũng không phổ biến. Coi
phụ nữ như động vật hạ đẳng hoặc đồ vật, trong cộng đồng người Gilyak,
phụ nữ thậm chí còn không được coi bằng nô lệ. Hiển nhiên, đối với họ,
phụ nữ cũng giống như thuốc lá và vải bông vậy, đều là đối tượng để giao
dịch. Nhà văn Thụy Điển August Strindberg, một người căm ghét đàn bà
nổi tiếng, chỉ mong phụ nữ thành nô lệ, chỉ cần nghe theo sự vui giận bất
thường của đàn ông là tốt nhất. Về bản chất, ông ta có tư tưởng tương
đương với người Gilyak. Nếu đến phía bắc Sakhalin thì chắc chắn ông ta sẽ
được người Gilyak hoan nghênh lắm.
Tengo dừng lại nghỉ một chút. Fukaeri không phát biểu cảm tưởng gì.
Chỉ im lặng. Anh lại tiếp tục đọc.
Chỗ của họ không có tòa án, cũng không biết việc xét xử có ý nghĩa gì.
Đến giờ họ vẫn không thể hiểu được vai trò của đường sá, chỉ từ chuyện
này thôi có lẽ đã có thể làm rõ được một điều: đối với họ, thật khó khăn để
hiểu được chúng ta. Cả ở những nơi đường đã được làm xong, họ vẫn cứ đi
xuyên qua rừng rậm như trước. Thường xuyên có thể nhìn thấy cả nhà họ
dẫn theo chó xếp thành một hàng dài, khó nhọc bước đi trong đám bùn lầy
lội ngay bên cạnh đường cái quan.
Fukaeri nhắm mắt, hơi thở hết sức bình yên. Tengo chăm chú quan sát
gương mặt cô một lúc. Nhưng rốt cuộc cô đã ngủ chưa, thì anh không biết.
Vậy là, anh bèn lật một trang khác, tiếp tục đọc, tự nhủ nếu cô đã ngủ rồi
thì để cô ngủ say hơn nữa, đồng thời, anh cũng muốn đọc thành tiếng thêm
vài đoạn văn nữa của Chekhov.
