xuống 24%).
Nói cách khác, ảnh hưởng của nhu cầu thực sự - đó là ảnh
hưởng của nhu cầu sau khi xem xét những thay đổi giá tương đối - là nhỏ.
Vậy, tại sao giá cả tương đối của hàng hóa công nghiệp lại đang giảm
xuống? Đó là bởi vì ngành sản xuất có xu hướng tăng năng suất nhanh hơn
so với ngành dịch vụ. Khi sản lượng đầu ra của ngành sản xuất tăng nhanh
hơn sản lượng của ngành dịch vụ, giá cả của các hàng hoá được sản xuất
công nghiệp so với giá cả dịch vụ giảm. Trong ngành sản xuất, nơi mà việc
cơ giới hóa và sử dụng các quy trình hóa học dễ dàng hơn nhiều, việc nâng
cao năng suất càng dễ dàng hơn so với ngành dịch vụ. Ngược lại, xét về bản
chất của chúng thì nhiều hoạt động dịch vụ vốn đã không thể tăng năng suất
mà không làm giảm chất lượng của sản phẩm.
Trong một số trường hợp, sự gia tăng về năng suất sẽ phá hủy chính sản
phẩm. Nếu một tứ tấu đàn dây chơi một bản nhạc hai mươi bảy phút trong
vòng chín phút, liệu bạn có thể nói rằng năng suất của nhóm đã tăng gấp ba
lần?
Đối với một số dịch vụ khác, năng suất biểu kiến cao hơn là nguyên nhân
của tình trạng giảm chất lượng sản phẩm. Một giáo viên có thể nâng cao
năng suất biểu kiến của mình lên bốn lần bằng cách tăng số học sinh trong
lớp học của cô lên bốn lần, nhưng chất lượng “sản phẩm” của cô đã bị giảm
sút bởi thực tế rằng cô không thể quan tâm nhiều đến từng cá nhân học sinh
như trước đây. Rất nhiều trường hợp nâng cao năng suất dịch vụ bán lẻ ở
các nước như Mỹ và Anh đã được đánh đổi bằng việc hạ thấp chất lượng
của chính dịch vụ bán lẻ đó trong khi bề ngoài là cung cấp giày, ghế sofa và
táo rẻ hơn: tại các cửa hàng giày số lượng nhân viên bán hàng ít hơn, vì vậy
bạn chờ đợi hai mươi phút thay vì năm phút; bạn phải chờ đợi bốn tuần,
thay vì hai tuần để được giao chiếc sofa mới và có lẽ bạn cũng phải mất một
ngày làm việc bởi vì họ sẽ chỉ giao hàng “từ 8 giờ sáng đến 6 giờ chiều”;
bạn mất nhiều thời gian hơn nhiều so với trước kia để lái xe tới siêu thị mới
và đi bộ qua các lối đi dài hơn khi bạn đến được đó, bởi vì những quả táo rẻ
