Vấn đề thứ 19: Mặc dù khối Ðông
Âu đã tan rã, chúng ta vẫn đang
sống trong nền kinh tế kế hoạch
Những điều họ nói với bạn
Những hạn chế của nền kinh tế kế hoạch đã được chứng minh bởi sự tan rã
gây chấn động lớn của khối Đông Âu. Trong nền kinh tế phức tạp hiện đại,
kế hoạch hóa là điều không thể và cũng không được mong muốn. Chỉ có
những quyết định phi tập trung thông qua cơ chế thị trường, dựa vào các cá
nhân và các công ty luôn luôn tìm kiếm những cơ hội tạo ra lợi nhuận, mới
có khả năng duy trì một nền kinh tế hiện đại phức tạp. Chúng ta nên tránh
xa ảo tưởng rằng chúng ta có thể kế hoạch hóa cho mọi thứ trong thế giới
phức tạp và luôn thay đổi này. Càng ít kế hoạch hóa càng tốt.
Những điều họ không nói cho bạn biết
Nền kinh tế tư bản phần lớn là được kế hoạch hóa. Chính phủ các nền kinh
tế tư bản cũng thực hiện kế hoạch hóa, dựa trên cơ sở hạn chế hơn so với kế
hoạch hóa tập trung của khối Xô Viết. Tất cả các nước này đều đầu tư rất
nhiều vào Nghiên cứu và Phát triển (R & D) cũng như vào cơ sở hạ tầng.
Hầu hết các nước này đều kế hoạch hóa phần lớn nền kinh tế thông qua việc
hoạch định các hoạt động của doanh nghiệp nhà nước. Nhiều chính phủ tư
bản có kế hoạch định hình khu vực công nghiệp tư nhân trong tương lai
thông qua chính sách công nghiệp cho từng khu vực hoặc thậm chí là định
hình mô hình kinh tế quốc dân trong tương lai thông qua việc lập kế hoạch
hóa chỉ dẫn. Quan trọng hơn, nền kinh tế tư bản hiện đại được hình thành từ
các tập đoàn phân cấp lớn với những kế hoạch hoạt động rất chi tiết, thậm
