thành công đến đâu đi chăng nữa, có thể nhận được. Điều này có nghĩa rằng
chỉ có một chế độ đãi ngộ có giới hạn cho nhà quản lý doanh nghiệp trong
việc đưa các công nghệ tiên tiến mà hệ thống này chắc chắn có thể sản xuất
vào các sản phẩm mà người tiêu dùng thực sự muốn. Chính sách việc làm
đầy đủ bằng mọi giá dễ đồng nghĩa với việc các nhà quản lý có thể không
sử dụng biện pháp răn đe tối ưu - đó là sa thải - để kỷ luật công nhân. Điều
này góp phần dẫn đến tình trạng làm việc thiếu trách nhiệm và thường
xuyên vắng mặt; trong khi cố gắng cải cách nền kinh tế Liên Xô,
Gorbachev thường xuyên nói về vấn đề kỷ luật lao động.
Tất nhiên, tất cả những điều này không có nghĩa là mọi người ở các nước
Đông Âu không được khuyến khích làm việc chăm chỉ hoặc điều hành tốt
một doanh nghiệp. Ngay cả trong các nền kinh tế tư bản, chúng ta cũng
không làm mọi việc chỉ vì tiền (xem Vấn đề 5), nhưng các nước đó đã dựa
vào những mặt ít ích kỷ hơn trong bản chất con người, với sự thành công
nhất định nào đó. Đặc biệt trong thời kỳ đầu của chủ nghĩa cộng sản, đã
xuất hiện rất nhiều lý tưởng về việc xây dựng một xã hội mới. Ở Liên Xô,
cũng có một sự trỗi dậy mạnh mẽ của lòng yêu nước trong và ngay sau
Chiến tranh Thế giới Thứ hai. Ở tất cả các nước cộng sản đã xuất hiện nhiều
nhà quản lý và người lao động tận tâm đã làm những việc tốt vượt ra khỏi
chuyên môn và lòng tự trọng của họ. Hơn nữa, trước những năm 1960, chủ
nghĩa quân bình lý tưởng của chủ nghĩa cộng sản thời kỳ đầu đã mở đường
cho chủ nghĩa hiện thực và việc trả lương theo hiệu suất làm việc đã trở
thành tiêu chuẩn, giảm bớt (mặc dù không có nghĩa là loại bỏ hoàn toàn)
các vấn đề về chế độ đãi ngộ.
Mặc dù vậy, hệ thống này vẫn không hoạt động tốt do hệ thống kế hoạch
tập trung quan liêu, duy ý chí không hiệu quả. Hệ thống kế hoạch đó được
cho là một thay thế hiệu quả hơn cho hệ thống thị trường.
Không có gì đáng ngạc nhiên khi kế hoạch hóa tập trung quan liêu bị xóa bỏ
khi khối Đông Âu bị sụp đổ. Ngay cả các nước như Trung Quốc và Việt
Nam, cũng đã dần dần từ bỏ kế hoạch hóa tập trung quan liêu và hướng tới
