khăn và sự đổi mới. Liệu bạn có làm việc chăm chỉ không nếu bạn biết rằng
cho dù bạn có làm gì thì bạn cũng chỉ được trả công bằng người thường
xuyên trốn việc? Nếu bạn chỉ đánh thuế đối với người giàu một cách không
tương xứng và sử dụng số tiền thu được chi cho các chương trình phúc lợi,
liệu người giàu có mất động lực tạo ra của cải, trong khi người nghèo mất đi
động lực làm việc vì họ được đảm bảo mức sống tối thiểu cho dù họ có làm
việc chăm chỉ hay không? (Xem Vấn đề 21.) Vì vậy, các nhà kinh tế học thị
trường tự do cho rằng tất cả mọi người sẽ trở nên nghèo khổ hơn bởi những
nỗ lực nhằm giảm bớt sự bất bình đẳng về kết quả (xem Vấn đề 13).
Việc nỗ lực quá mức để bình đẳng hóa kết quả - ví dụ như, xã hội cộng sản
Mao Trạch Đông, nơi mà hầu như không có mối liên hệ nào giữa nỗ lực của
một người và phần thưởng mà người ấy nhận được - sẽ có một tác động xấu
đến nỗ lực làm việc của mọi người là điều hoàn toàn đúng. Điều này cũng
không công bằng. Nhưng tôi tin rằng việc tư nhân hóa kết quả ở một mức
độ nhất định là cần thiết nếu chúng ta muốn xây dựng một xã hội thực sự
công bằng.
Vấn đề là để được hưởng lợi từ các cơ hội bình đẳng được tạo ra cho mình,
mọi người cần phải có khả năng tận dụng những cơ hội đó. Chẳng ích gì
nếu những người da đen Nam Phi có cơ hội để nhận được những công việc
lương cao như người da trắng, nếu họ không có đủ kiến thức để đáp ứng
được yêu cầu của những công việc đó. Cũng chẳng ích gì khi người da đen
có thể vào học tại các trường đại học tốt hơn (trước đây chỉ dành cho người
da trắng), nếu ở các cấp học dưới họ vẫn phải học tại các trường ít được đầu
tư với đội ngũ giáo viên không đủ năng lực, mà trong đó bản thân một số
giáo viên mới chỉ biết đọc và viết.
Đối với hầu hết trẻ em da đen ở Nam Phi, sự bình đẳng về cơ hội vào học ở
các trường đại học tốt hơn mà họ mới đạt được không đồng nghĩa với việc
họ có thể vào học ở các trường đại học như vậy. Các trường học của họ ở
các cấp học dưới vẫn còn nghèo và dưới sự điều hành rất kém. Đội ngũ giáo
viên không đủ năng lực của họ không thể ngay lập tức trở nên giỏi giang
