thấy rằng tính tư lợi không phải là động cơ duy nhất của con người ảnh
hưởng tới đời sống kinh tế của chúng ta. Chắc chắn, tính tư lợi là một trong
những động cơ quan trọng nhất, nhưng chúng ta có nhiều động cơ khác -
tính trung thực, lòng tự trọng, lòng vị tha, tình yêu, sự thông cảm, đức tin, ý
thức trách nhiệm, tính đoàn kết, lòng trung thành, tinh thần vì lợi ích chung,
lòng yêu nước, v.v... - mà đôi khi còn quan trọng hơn tính tư lợi, một đặc
tính đóng vai trò là kim chỉ nam cho những hành vi của chúng ta.
Ví dụ trước của chúng ta về Kobe Steel cho thấy các công ty thành công là
dựa vào niềm tin và lòng trung thành, chứ không phải là sự nghi ngờ và tính
tư lợi. Nếu bạn nghĩ rằng đây là một ví dụ không điển hình từ một quốc gia
của “những chú kiến thợ”, nơi mà kiềm chế tính cá nhân trỗi dậy từ bản
chất con người, thì bạn hãy chọn bất kỳ cuốn sách về lãnh đạo trong kinh
doanh hay bất kỳ cuốn tự truyện nào của một doanh nhân thành đạt được
xuất bản ở phương Tây và xem họ nói những gì. Họ có nói rằng bạn phải
luôn nghi ngờ và giám sát xem mọi người có trốn việc và gian lận không?
Không, có thể họ nói chủ yếu về việc làm thế nào để gắn kết các nhân viên,
thay đổi cách họ nhìn nhận mọi việc, truyền cảm hứng cho họ và khuyến
khích tinh thần làm việc theo nhóm của họ. Nhà quản lý tốt biết rằng mọi
người không phải là những con robot tư lợi phiếm diện. Họ biết rằng con
người có mặt “tốt” và mặt “xấu” và rằng bí quyết quản lý tốt là tán dương
mặt tốt và không quá gay gắt với mặt xấu.
Một ví dụ khác để minh họa cho sự phức tạp của động cơ con người là hình
thức “làm việc chiếu lệ”, ở đó người lao động làm giảm sản lượng đầu ra
bằng cách tuân thủ nghiêm ngặt các quy định chi phối nhiệm vụ của họ.
Bạn có thể tự hỏi làm thế nào những người lao động có thể làm tổn hại
người sử dụng lao động bằng cách làm việc theo các quy định. Tuy nhiên,
phương pháp bán đình công này - được biết đến với cái tên “đình công kiểu
Ý” (và là ‘sciopero bianco’, hoặc “đình công trắng”, theo cách gọi của
người Ý) - đã làm giảm 30 - 50% sản lượng. Điều này xảy ra là do không
phải tất cả mọi thứ có thể được cụ thể hóa trong hợp đồng lao động (các quy
định) và do tất cả các quy trình sản xuất đó phụ thuộc rất nhiều vào thiện
