Lệ đổi giận làm vui:
- Ồ! Em nghe nói chuyện ông Mạc Cửu...
- Ông Mạc Cửu bất tài, không khai thác nổi xứ này. Rồi tới trào này:
Tây lắc đầu, chẳng biết làm thế nào để lập làng lập xóm. Bác vật Tây chê
đất này phèn, ngập lụt, khó khăn, thiếu kinh rạch, muỗi mòng. Mấy ông
điền chủ không them khai khẩn, sợ tốn tiền đóng thuế mà chẳng thâu được
huê lợi. Anh làm chuyện này, giỏi hơn Tây.
Nói xong, Tư Cồ cầm cây dao dài, đặt nhẹ xuống xuồng. Rồi anh ta
cầm cây dầm, bơi ra khỏi chòi chừng vài chục thước, nhảy xuống nước.
Lệ đứng trông theo. Tư Cồ đứng trên mặt đất - tức là đáy nước - Nước
cao ngang cổ. Hai tay Tư Cồ cầm dao, chém cỏ, chém gốc cỏ dưới nước.
Cỏ nổi lên từng giề, vàng lườm màu phèn, trông giống như mấy giề rau
câu, hải thảo ngoài biển.
Tư Cồ bơi xuồng lại gần chòi, kêu to:
- Mình ơi! Về...
Lệ ngơ ngác:
- Về nhà bây giờ à? Làm ruộng kiểu gì lạ vậy?
- Thì... ruộng Lò Bom, rồng lúa Xom Mà Ca. Xong rồi. Hay là mình
muốn ở đây một mình.
Chiếc xuồng tiến nhanh, qua ngày đêm về nhà ông Hai Don. Dọc
đường, Tư Cồ nói dong dài về cách thức làm ruộng Lò Bom. Cỏ bị chặt đứt
gốc trôi lều bều. Hai tháng nữa, nước giựt xuống. Cỏ đã thúi, trở thành loại
phân tốt, rải đầy trên mặt đất. Hai tháng nữa, tức là tháng Hai tháng Ba âm
lịch, trời nắng cháy. Vợ chồng Tư Cồ sẽ trở lại đó, đốt cỏ. Rồi gieo lúa
giống, lại lúa Xom Mà Ca từ lúc gieo đến lúc trổ bông là bốn tháng.
Tư Cồ lẩm bẩm:
- Nè! Mình phát cỏ mộ buổi, mình gieo giống một buổi. Hai buổi cộng
lại là một ngày. Rồi nước mưa dâng lên, lúa trổ lúa chín. Mình trở lại đó
gặt, một buổi nữa. Tổng cộng, làm ruộng tốn có một ngày rưỡi mà có lúa
ăn. Một năm ba trăm sáu mươi lăm ngày, mình rảnh rang đến ba trăm sáu
mươi ba ngày rưỡi!
- Mình làm biếng quá! Nhưng lúa Xom Mà Ca ra sao?
