CHƯƠNG 12 : CON ĐƯỜNG HẠNH PHÚC
THÀNH công có đem lại hạnh phúc không ?
Điều hết sức dĩ nhiên, hạnh phúc không phải là do thành công mà ra.
Tất cả đều tùy thuộc cách thức người ta sử dụng sự thành công. Thành công
mang lại thế lực. Chính biết sử dụng thế lực mà có được hạnh phúc.
Nhiều người cứ nhắc nhở câu « Thế lực làm hư hỏng người có nó » mà
không suy nghĩ để thấy rằng người nói như vậy thật là phi lý. Thực ra thì ai
dễ bị hư hỏng : người đã thực hiện được tham vọng của mình hay kẻ thất
bại ?
Sự hư hỏng khó tránh, tàn hại, người ta thường tìm thấy ở những kẻ
hận đời và ghét mình.
Dĩ nhiên tôi không chối cãi rằng người thành công không bao giờ bị sa
ngã vì những cám dỗ của thế lực. Vì thế nên y phải hết sức thận trọng coi
chừng cách thức cư xử với những người ở dưới quyền y điều khiển. Y đừng
nên ngăn cản những tặng vật, đừng tiếc tiền biếu giúp. Y đừng làm cho
những kẻ giúp việc trở thành tôi tớ, người nộm để dễ dàng sai bảo.
Uy quyền càng lớn đối với người nào, y càng phải để tâm cố tránh làm
bất cứ điều gì có thể xúc phạm đến lòng kiêu hãnh, tự ái của người ấy. Hành
động khác đi, tức là phạm vào một tội lỗi nguy hại (tôi đã có lần phạm phải
tội lỗi ấy).
Nhưng tôi có thể xác định rằng, nói chung, những người thành công ít
bị hư hỏng hơn những người thất bại. Họ ít có lý do để làm điều bậy và có
nhiều lý do để làm điều tốt.
Có ba qui tắc lớn đối với người thành công muốn được sung sướng :
« công bằng, biết thương người và nhún nhường ».
Qui tắc thứ nhất đòi hỏi người ta nên ngay thật trong những công việc
tiền bạc hay chính trị, người ta phải công bình và thi hành đúng những lời
cam kết.
