trạng thất nghiệp vẫn chưa được giải quyết”. Ai ai cũng nói mãi về tình
trạng thiếu việc làm.
Vậy mà có một điều đáng ngạc nhiên. Các chủ doanh nghiệp nhỏ lại than
thở với tôi rằng họ không thể tìm đủ người tài. Điều này đặc biệt đúng và
dễ hiểu đối với các công ty đang lớn mạnh. Thật khó để thấy vấn đề này
trong thời kỳ suy thoái, nhưng tình trạng thiếu công nhân lành nghề và
tương đối lành nghề là sự thật hiển nhiên trong nền kinh tế Mỹ từ cách đây
khá lâu.
Có chủ doanh nghiệp đã nhiều tháng nay không thể tìm nổi nhân viên lễ tân
với mức lương 28 nghìn đô-la một năm. Khi nền kinh tế có dấu hiệu khởi
sắc, các chủ doanh nghiệp thường hỏi tôi những câu đại loại như: “Anh có
biết tôi có thể tìm một phó chủ tịch ở đâu không?” Nhu cầu phổ biến nhất
là tìm nhân viên kinh doanh, marketing, điều hành hay cán bộ công nghệ
thông tin cao cấp. Các nghề như y tá, chuyên gia phân tích máy tính hay
quản trị mạng cũng đang thiếu hụt nhân lực. Thậm chí các xưởng chế tạo
máy móc cũng đang đối mặt với những thử thách tương tự. Một bài báo
trên tạp chí Wall Street số ra tháng 8/2004 chỉ rõ nhu cầu về lao động có
trình độ thực hiện các công việc thủ công như thợ hàn và thợ máy ngày
càng tăng. Theo khảo sát của Hiệp hội Quốc gia các nhà sản xuất, 80%
doanh nghiệp được phỏng vấn cho biết họ thiếu hụt “từ mức trung bình đến
nghiêm trọng” các ứng viên có trình độ.
Theo ước tính của Cục Thống kê Lao động, nước Mỹ sẽ cần 21,3 triệu công
nhân mới trong giai đoạn từ năm 2002-2012. Họ cũng dự đoán, trong cùng
thời gian đó, sẽ chỉ có 17,4 triệu công nhân mới gia nhập thị trường lao
động. Với con số chênh lệch gần năm triệu, việc khó thuê người giỏi cũng
không phải là điều khó giải thích.
Đây không phải là vấn đề nhất thời. Nhiều nghiên cứu khác nhau đều đưa
ra kết luận tương tự. Trong khi các nhân tố như tốc độ tăng trưởng kinh tế,
luật nhập cư sẽ ảnh hưởng tới xu hướng việc làm trong tương lai thì những
