Bất cứ lúc nào một đứa trẻ cư xử sai, điều quan trọng là
hãy nhớ đến Thói quen 2 (“Bắt đầu với một mục tiêu”) để nhận
thức rõ ràng, chính xác bạn cần làm gì. Trong vai trò làm cha
mẹ, mục đích của bạn là giúp con cái học hỏi và lớn lên, là
nuôi dưỡng một con người có trách nhiệm. Mục đích của kỷ
luật, do đó, là giúp đứa trẻ phát triển kỷ luật bên trong – bao
gồm khả năng đưa ra những lựa chọn đúng, ngay cả khi có
những tác động khiến chúng làm điều ngược lại.
Một trong những điều quan trọng nhất bạn nên làm là tập
cho trẻ Thói quen 1 (“Sống chủ động”) phù hợp với khả năng,
giúp chúng khẳng định “biết phản ứng tích cực”. Vấn đề ở đây
là xem xét hành vi, chứ không phải soi mói đứa trẻ. Khẳng
định, chứ không phủ định, về khả năng lựa chọn của đứa trẻ.
Bạn có thể giúp bọn trẻ phát triển khả năng lựa chọn bằng cách
khuyến khích chúng viết nhật ký. Viết nhật ký giúp chúng củng
cố 4 kỹ năng và rèn luyện lương tâm. Bạn cũng có thể sử dụng
Thói quen 4 để tạo ra những bản thỏa thuận cùng thắng xác lập
trước những quy tắc và mục tiêu phải đạt.
Sandra và tôi thấy rằng khi bọn trẻ thực hiện hình thức kỷ
luật này, chúng có một ý thức hoàn toàn khác về mình: hoàn
thiện lương tâm, thay vì đối phó với người lớn. Chúng trở nên
cởi mở hơn. Kỷ luật, về thực chất, giúp xây dựng Tài khoản
Ngân hàng Tình cảm. Đó là mối quan hệ hợp tác, không phải
phản đối hay bất mãn. Bọn trẻ vẫn có thể đưa ra những lựa
chọn không tốt, nhưng chúng tin tưởng vào độ tin cậy và sự ổn
định trong những nguyên tắc mà gia đình đã cam kết.
Khả năng hình dung ra “bức tranh lớn” sẽ tạo ra sự khác
biệt đáng kể trong cách ứng xử gia đình. Khi nhìn vào các
thành viên của gia đình (bao gồm cả chính chúng ta), nhìn
thấy mọi người đang trong trạng thái thay đổi và không ngừng
trưởng thành, chúng ta sẽ có động lực và quyết tâm cần thiết
để luôn luôn cư xử theo tư duy cùng thắng, cùng có lợi cho các
bên (win-win).
THÓI QUEN THỨ TƯ: TƯ DUY CÙNG THẮNG • 2 9 1
