«Thánh nhân xem Trời, bắt chước Trời hành sự, nếu việc Trời việc người
ăn khớp với nhau, làm gì cũng hợp đạo Trời, không làm gì sai trái với tự
nhiên, thì trị nước hay tu thân đều tốt đẹp. »
(Hoàng Đế Âm Phù Kinh, tr. 332, Trung Hoa Đạo Giáo Đại Từ Điển, Hồ
Hoài Sâm. ) Xưa nay chỉ có ăn ở theo đúng cơ Trời, thời Trời, là hay, là tốt
mà ít ai nhận thấy.
Chúng ta thấy ngày có mặt trời, đêm có mặt trăng. Mà mặt trời thời hằng
cửu, bất biến, mặt trăng thì tròn khuyết biến thiên. Mặt trời là Thái Cực,
mặt trăng là Âm Dương. Trăng có tròn có khuyết, con người có khi tốt có
khi xấu, nhưng lúc chung cuộc phải tiến tới viên mãn như trăng ngày rằm,
như mặt trời chính Ngọ. Chu kỳ mặt trăng gồm đủ 64 quẻ Dịch mà chúng ta
không thấy.
Mỗi chớp mắt, mở mắt của chúng ta, mỗi một ngày một đêm, mỗi một
tháng, mỗi một năm cũng gồm đủ 64 quẻ Dịch. Như vậy rõ ràng là Trời
muốn chúng ta sống theo đúng tự nhiên, thì mọi sự sẽ chu toàn.
Ngay quẻ Kiền đã dạy chúng ta phải bắt chước Trời mà hành sự.
Đại Tượng quẻ Kiền viết: Thiên hành kiện, quân tử dĩ tự cường bất tức
天 行 健. 君 子 以 自 強 不 息:
Trời cao mạnh mẽ xoay vần,
Nên người quân tử quyết tâm tự cường.
(Không hề ngưng nghỉ triển dương)
Câu thứ 4 của Âm Phù Kinh cũng hết sức hay:
Thiên Tính Nhân Dã, Nhân Tâm cơ dã. Lập Thiên chi Đạo dĩ định nhân
dã.
(
天 性 人 也, 人 心 機 也. 立 天 之 道 以 定 人 也. )
