ÁC QUỶ TRÊN THIÊN ĐÀNG - Trang 73

giềng Boronda, cũng người Y Pha Nho, vùi đầu vào sách, vào các từ điển
(Hoa, Phạn, Do Thái, Ả Rập, Ba Tư, đó là mới kể vài thứ) trồng ít cây ăn
quả, ít rau, săn hươu đầu mùa cuối mùa, luyện ngựa, uống rượu say, cãi
nhau với mọi người, ngay cả các bạn bè thâm giao, cầm roi đuổi khách,
nghiên cứu đến tận khuya, trở lại cuốn sách về ngôn ngữ của anh, mà anh
hi vọng nó là cuốn sách độc nhất về ngôn ngữ! - làm xong thì vừa anh
chết... Đồng thời hai lần lấy vợ, ba con, một con trai yêu quí bị chết bẹp
dưới anh trong một tai nạn xe hơi bí mật, một đau thương suốt đời ám ảnh
anh.
Nằm giường nghe chuyện anh thấy cũng là lạ. Lạ ở chỗ nghe con người
mệnh danh là phù thủy trò chyện với nhà minh triết, nghe nhà nhân chủng
học trò chuyện với nhà chiêm tinh, học giả với học giả, nhà ngôn ngữ học
với con mọt sách, kỵ sĩ với kẻ bộ hành, người lang bạt với người ẩn dật,
người man rợ với chàng công tử bột, người yêu ngôn ngữ với người yêu
chữ, nhà bác học với nhà huyền bí, kẻ vong mạng với chú Lê-dương cựu,
người Y Pha Nho bồng bột với người Thụy Sĩ nặng nề, người bản xứ thô lỗ
với khách phong nhã chỉnh tề, kẻ vô kỷ cương với người Âu văn minh, kẻ
phiến loạn với người công dân tôn trọng luật pháp, người ở ngoài trời bao
la với người ở căn gác chật hẹp, người say sưa rượu chè với người ghiền
ma túy ...
Cứ mỗi khắc, chiếc đồng hồ lại lên tiếng ngân nga.
Sau cùng tôi nghe họ nói điềm đạm hăng say, như thể bàn một vấn đề quan
trọng vậy. Ra họ nói về ngôn ngữ. Giờ thì Moricand nói rất ít. Hắn chăm
chú nghe. Với tất cả cái kiến thức của hắn, tôi chắc hắn không bao giờ lại
ngờ rằng trên cái lục địa Bắc Mỹ này đã từng có lúc nói đủ các thứ tiếng,
các thứ ngôn ngữ, chẳng phải chỉ thổ ngữ, mà những ngôn ngữ lớn bé, tối
nghĩa thô sơ, có thứ hết sức lôi thôi, kỳ quặc, về hình thức và cơ cấu chẳng
hạn. Làm sao hắn biết được - và cũng mấy người Mỹ biết được - rằng có
những bộ lạc ở sát nách nhau mà ngôn ngữ khác nhau một trời một vực như
Bantu với Phạn ngữ, như Phần ngữ với tiếng Phénicie, như tiếng Basque
với tiếng Đức. Dù là người tứ xứ, hắn có bao giờ ngờ rằng tại một góc trời
xa xăm cùng thẳm của trái đất mang danh là Big Sur lại có một tên là Jaime