Đó là sự mâu thuẫn của ông nội, nhưng đồng thời cũng là sự mâu thuẫn của
những người dân trong làng, những người bất chấp mọi cản trở để giữ lấy cái
Tết Âm lịch là Tết của Triều Tiên, chính họ lại tỏ ra thế nào cũng được đối với
việc đổi họ. Mẹ tôi cũng là một trường hợp điển hình của việc “gió thổi chiều
nào, ngả theo chiều ấy”, còn tôi, tôi khao khát được đổi họ, nhưng lý do của tôi
lại hơi khác với mẹ một chút. Tên của tôi nếu gọi theo tiếng Nhật là
“Bokuenso”, bấy giờ tình hình căng thẳng nên hàng ngày chúng tôi phải tham
gia diễn tập phòng không, mà “diễn tập phòng không” trong tiếng Nhật lại là
“Bokuenso”. Phát âm hai từ giống nhau nên mỗi lúc có diễn tập phòng không,
bọn trẻ lại lôi tôi ra trêu chọc. Nếu được đổi họ, tên tôi sẽ không đọc theo âm
chữ Hán, mà sẽ được đọc theo nghĩa thành Hanako hay Haruko gì đó, những
cái tên của con gái, nghe vừa dễ thương lại vừa chẳng thể không thấy ghen tị
được.
Lại còn có đứa khoe ở nhà, chúng cũng nói tiếng Nhật. Thường thường, mẹ
của những đứa như vậy còn trẻ và rất tân thời. Với nhà chúng tôi, đó là câu
chuyện ngay cả trong mơ cũng không thể xảy ra được. Mẹ tôi nghe thấy
chuyện đó liền tỏ ra phẫn nộ, mẹ bảo đó là những kẻ đã đánh rơi mất cả mật.
Những buổi họp phụ huynh, lúc nào mẹ tôi cũng tham dự. Cô giáo là người
Nhật sẽ gọi lớp trưởng lên phiên dịch khi có phụ huynh không biết nói tiếng
Nhật. Với tôi, điều đau khổ chẳng khác nào như đang bị tra tấn, đó là khi phải
chứng kiến cảnh mẹ tôi trong bộ cánh sợi bông cứng đơ vì hồ quá lâu, búi tóc
dựng thẳng đứng cài chiếc trâm làm bằng sừng bò và tỏ ra trịnh trọng trước cô
giáo người Nhật, nói hết mọi suy nghĩ của mình mà chẳng có một chút lưu tâm
đến đứa bé phiên dịch.
Song, tôi vẫn thường tự nhủ rằng hành động của mẹ ở chừng mực nào đó,
chỉ là sự tự trọng mang tính cá nhân, còn chẳng liên quan gì đến ý thức dân tộc
cả. Có lẽ mẹ chỉ sốt ruột bởi ý nghĩ rằng việc không thay đổi họ tên sẽ gây bất
lợi nào đó cho những đứa con của mình. Còn ngoài ra, mẹ chẳng có sự chuẩn
bị giúp đỡ các con trong trường hợp bị thua thiệt hay bị bức hại, phải biết cách
chịu đựng vượt qua một cách hiên ngang như thế nào. Sự thành công ngoài xã
hội của con cái mà mẹ trông đợi ấy, tất nhiên vẫn chỉ nằm trong phạm vi ảnh
hưởng của cái bóng đế quốc Nhật Bản, và mẹ tôi cũng không hơn gì những
