tâm cũng vậy. Mỗi cái đều là thật (trong phạm vi của nó), không có đối
nghịch hoặc chồng chéo. Khi đó, nguyên nhân của đau khổ (ái dục) giảm
dần, đồng thời lo âu và sợ đau khổ, bệnh hoạn và chết cũng tan biến. Những
mối lo âu và sợ sệt như vậy là bất thiện, phá hoại và làm ta thất vọng. Khi
niệm và tuệ đã thực hiện đầy đủ nhiệm vụ thì cơn sốt sẽ tan biến hoặc, nếu
chưa tan biến thì cũng không còn tiến triển đến mức độ có thể quấy rầy trạng
thái tâm thanh bình an lạc của hành giả nữa. Nói cách khác, sẽ không còn
điều kiện gây đau khổ cho cả thân lẫn tâm.
Giáo Pháp hộ trì người thực hành Giáo Pháp
Nỗ lực chuyên cần quán niệm này, đặc biệt là trong những khi ốm đau hay
khổ, lúc nào cũng là phương tiện để giũa mài vũ khí niệm và tuệ. Sự đau khổ
đề cập ở phần trên hàm xúc cả đau khổ về thân và tâm. Mất tự kiểm soát khi
đau và khổ là dấu hiệu của thất bại trong việc phát triển tâm của hành giả.
Đó là hậu quả của sự chểnh mảng không giũa mài khí giới để tự bảo vệ
trong cuộc chiến chống lại quân thù vốn luôn tận dụng lợi thế lúc hành giả
thiếu sót niệm và tuệ. Trái lại, một hành giả mà có thể giữ mình bình tĩnh và
trầm lặng bất kể đau khổ dồn dập tấn công như thế nào, là người đáng được
tôn vinh và kính trọng như một dũng sỹ thực thụ. Trong thực tế, tinh thần
chiến đấu ấy quả thật là mục tiêu của việc thực hành Giáo Pháp. Vị ấy đã đạt
được kết quả của sự tu tập và bộc lộ thành quả ấy cho người khác thấy. Một
dũng sỹ thật sự không bao giờ lùi bước trước cuộc tấn công, dù đó là cái
chết của thân mình. Nhưng tâm không khi nào rời khỏi niệm và tuệ, vốn là
cái nâng đỡ duy nhất trong trường hợp thân đã bị tổn hại đến mức không thể
cứu chữa. Đó là pháp tu tập được khuyến nghị trong đoàn thể chư vị ty khưu
dhūtaṅga.
Khi đã chứng ngộ sự thật, vị hành giả vững chắc không lay chuyển giữa
những cuộc tấn công của quân thù. Vị ấy tiếp tục chiến đấu đến khi thân
chết, là cái sớm muộn rồi cũng đến, nhưng tâm luôn giữ chặt vũ khí tự vệ
niệm và tuệ, là cái cuối cùng sẽ đưa được hành giả tới bến bờ An toàn với tư
cách người chiến thắng. Đúng như lời Phật dạy “Dhammo have rakkhati
dhammacāriṁ” - Pháp bảo vệ bất cứ ai thực hành theo Pháp. Những ai kiên
