cũng là vấn đề quá khó. Hỏi Armand thì thật ngốc, cậu ta đã không đi ăn
quán từ lần gần đây nhất được mời, quán ấy hẳn đã đóng cửa từ đời nào rồi.
Về phần Louis, những gì anh ta có thể gợi ý đều nằm ngoài khả năng chi trả
của Camille. Tối đến, căng tin của anh là Taillevent hoặc Ledoyen. Thế nên,
Camille đành tự quyết định. Quán La Marine, trên ke Valmy, gần như ngay
bên dưới tòa nhà ông ở.
Lẽ ra họ phải có nhiều điều để nói với nhau. Khi còn làm chung với nhau,
những hôm công việc kết thúc muộn, không hiếm lần họ cùng ăn tối trước
khi ai về nhà nấy. Quy định luôn luôn là Camille trả tiền. Theo ông, để Louis
thanh toán thì sẽ là bất nhã với những người khác, sẽ nhắc nhở họ rằng mặc
dù ăn lương công chức, với anh tiền không phải là vấn đề. Với Armand thì
thậm chí chẳng ai còn nghĩ đến chuyện này, khi nào rủ Armand đi ăn tối
cùng thì đều có nghĩa người rủ sẽ trả tiền, về phần Maleval, cậu ta lúc nào
cũng có vấn đề về tiền bạc, và ta đã biết chuyện kết thúc thế nào.
Tối hôm ấy, Camille thích được trả tiền, ông không nói gì nhưng thấy
sung sướng vì có hai nhân viên của mình ở bên. Chuyện thật bất ngờ. Mới
ba hôm trước đó, thậm chí ông còn không tưởng tượng ra nổi chuyện ấy.
— Tôi không hiểu nữa… - ông nói.
Bữa tối xong đã lâu, họ qua bên kia phố, bước đi dọc con kênh, ngắm
nhìn tàu thuyền neo đậu ở đó.
— Cùng làm với cô ấy, không có ai à? Không có chồng, chồng chưa cưới,
bạn trai, bạn gái, không ai hết cả à? Không người thân? Vả lại, trong một
thành phố như thế này, vào cái thời này, việc chẳng có ai lên tiếng…
Cuộc nói chuyện hôm nay cũng giống mọi cuộc trò chuyện của họ trước
đây, điểm xuyết bằng những quãng im lặng kéo dài. Mỗi người một kiểu im
lặng, tư lự, suy tính hoặc tập trung.
— Thế anh thì có phải ngày nào anh cũng hỏi thăm bố không? - Armand
hỏi.
Dĩ nhiên là không, thậm chí còn không được ba ngày một lần, nếu giả dụ
bố ông chết bất đắc kỳ tử ở nhà thì chắc phải đến một tuần mới… Bố ông có
một bà bạn gái hay qua lại, chính bà tìm thấy ông ấy đã chết, rồi thông báo.
Camille đã gặp bà hai hôm trước lễ tang, bố ông từng lơ đãng nhắc đến bà,
