Bản đồ Ấn Độ năm 1947 và năm 2007
Sách dày quá, 453 trang, gồm chín chương, nên ban đầu tôi định tóm lược
chương I rồi chép trọn chương II gồm năm tiết và tiết I của chương V (tiết này
sẽ nhập vào chương II thành tiết VI) để chúng ta cùng nhau tìm hiểu đạo Phật
qua cái nhìn của sử gia và cũng là triết gia phương Tây Will Durant, nhưng tóm
lược tức là phải lược bỏ nhiều chi tiết mà biết đâu chừng những chi tiết bị lược
bỏ đó có ảnh hưởng ít nhiều đến cuộc đời và tôn giáo của Đức Phật Thích Ca.
Do vậy mà tôi đành phải chép trọn chương I và tạm gọi ebook này là “Ấn Độ và
Phật Thích Ca”.
Tôi chép trọn chương I: Tổng quan về Ấn Độ, cũng vì một lí do khác nữa. Đó
là, nếu như không có điều kiện đọc trọn cuốn Lịch sử văn minh Ấn Độ, chỉ với
chương I và chương II thôi, chúng ta cũng tạm đủ để hiểu tại sao trong cuốn
Lịch sử văn minh Trung Hoa, Will Durant lại viết câu này: “Trọng tâm của tư
tưởng Trang tử cũng như của triết gia nửa thần thoại, Lão tử, mà Trang tử coi
là sâu sắc hơn Khổng tử nhiều, là một ảo tưởng huyền bí về một cái vô ngã, rất
gần với đạo Phật và các Upanishad trong các kinh Veda, khiến chúng ta phải
ngờ rằng các thuyết siêu hình của Ấn Độ đã truyền qua Trung Quốc ít nhất là
bốn thế kỉ trước khi đạo Phật vô Trung Quốc...”.
Trong bản Việt dịch, cụ Nguyễn Hiến Lê chẳng những ghi thêm các chú thích,
mà cụ còn ghi “thêm vài chữ hoặc một câu ngắn trong mạch văn” và đặt trong
dấu [ ]
, và cụ cũng chép thêm bản Danh từ Ấn, Hồi do Pháp phiên âm “ở
cuối sách để đọc giả nào mới đọc lần đầu dễ tra kiểm mà nhớ lại nghĩa
Trong ebook này, nếu thấy cần, tôi sẽ đưa các danh từ Ấn, Hồi vào phần chú
thích, và để tiện phân biệt với các chú thích khác, cuối câu tôi sẽ ghi: “(Theo dt
Ấn, Hồi)”.
