- Anh ơi, bình tâm lại, thôi đi! - Aliosa nài.
- Không, nó biết hành hạ, nó tàn nhẫn. - Ivan không nghe, nói tiếp. - Tôi
biết nó đến để làm gì. Nó nói: "Thôi được, cậu ra toà vì kiêu hãnh, nhưng
cậu vẫn hy vọng Xmerdiakov sẽ bị vạch mặt và đi đầy. Mitia sẽ được gỡ
tội, còn cậu chỉ bị chê trách về tinh thần thôi (chú nghe thấy chứ, đến đây
nó cười!), còn những người khác thì khen ngợi cậu. Nhưng Xmerdiakov
chết rồi, treo cổ tự vẫn bây giờ ở toà ai sẽ tin độc cái mồm cậu? Vậy mà
cậu cứ ra toà, cứ ra, cậu sẽ vẫn cứ ra, cậu đã quyết định sẽ ra. Chuyện đã
thế mà cậu cứ ra toà dù nhằm mục đích gì?". Khiếp thật, Aliosa, tôi không
thể chịu đựng nổi những câu hỏi như thế. Kẻ nào dám đặt cho tôi những
câu hỏi như thế?
- Anh ơi, - Aliosa ngắt lời. sợ đến lặng người, nhưng dường như vẫn hy
vọng sẽ làm cho anh nghĩ lại, - làm sao nó có thể nói về cái chết của
Xmerdiakov trước khi tôi đến, khi cha ai biết về cái chết ấy, vì chẳng ai kịp
biết cả?
- Nó đã nói. - Ivan đáp một cách cương quyết, không cho phép hoài nghi. -
Nó chỉ nói đến điều ấy thôi, nếu chú muốn biết. Nó bảo: "Giá như cậu tin
vào đức hạnh thì đi một nhẽ: người ta không tin tôi cũng mặc, tôi hành
động vì nguyên tắc. Nhưng cậu là con lợn cũng như Fedor Pavlovich, đức
hạnh là cái quái gì đối với cậu? Vì lẽ gì cậu vác cái mặt ra đấy, khi sự hy
sinh của cậu chẳng có ích gì? Là bởi chính cậu chẳng biết cậu ra toà làm cái
gì! Ôi, cậu sẵn lòng trả giá đắt để chính mình biết được vì lẽ gì! Tuồng như
cậu đã quyết? Cậu vẫn chưa quyết. Suốt đêm cậu sẽ ngồi để quyết định: đi
hay không? Nhưng rồi cậu sẽ vẫn cứ đi và cậu biết rằng cậu sẽ đi, chính
cậu tự biết rằng dù cậu quyết như thế nào thì quyết định cũng không phụ
thuộc vào cậu. Cậu sẽ đi, bởi vì cậu không dám không đi. Tại sao cậu
không dám, hãy tự đoán lấy, câu đố của cậu đấy! Nó đứng lên bỏ đi. Chú
