như mới đây ông đã đe: vỗ tay và vẫy khăn hoan hô diễn giả có cả những
quan chức lớn ngồi ở phía sau, trên những ghế riêng, những ông già mặc áo
đuôi tôm ngực đeo đầy huân chương, thành thử khi tiếng ồn ào lắng dịu,
chánh án chỉ dùng giọng hết sức nghiêm khắc đe "mời ra" khỏi phòng, còn
Fedorovich đắc thắng và xúc động lại tiếp tục nói.
- Thưa quý vị bồi thẩm, quý vị vẫn nhớ cái đêm ghê rợn mà hôm nay người
ta nói đến rất nhiều, khi con trai vượt qua tường và vào nhà cha, mặt đối
mặt với kẻ đã sinh ra mình, đồng thời là kẻ thù, kẻ xúc phạm mình. Tôi cực
lực nhấn mạnh - lúc ấy anh ta chạy tới không phải vì tiền: buộc tội cướp
của là lố lăng, như tôi đã trình bày trước đây. Và anh ta xộc vào không phải
để giết người, ồ không; nếu anh ta chủ tâm mưu sát thì ít ra anh ta đã chuẩn
bị sẵn vũ khí, còn cái chày đồng anh ta vơ lấy theo bản năng, bản thân cũng
chưa biết để làm gì. Chodù anh ta lừa dối cha bằng những mật hiệu, chodù
anh ta đã lọt vào phòng cha, tôi đã nói rằng không một lúc nào tôi tin câu
chuyện hoang đường ấy, nhưng thôi được, hãy tạm giả định rằng có một
lúc tôi tin! Thưa quý vị bồi thẩm, tôi xin viện tất cả những gì thiêng liêng ra
thề với các vị rằng nếu đấy không phải là cha anh ta, mà là người ngoài thì
sau khi chạy qua các phòng, biết chắc rằng người phụ nữ ấy không có trong
nhà này, anh ta sẽ cắm cổ chạy đi, không làm hại gì kẻ tình địch của mình,
có thể sẽ đánh, xô đẩy người đó, nhưng chỉ thế thôi, anh ta chẳng còn bụng
dạ đâu, anh ta không có thời giờ, anh ta chỉ cần biết nàng ở đâu. Nhưng
người cha, người cha, ôi, tất cả chỉ tại đã nhìn thấy kẻ mà anh ta căm ghét
từ bé, kẻ thù của anh ta, kẻ xúc phạm anh ta, còn bây giờ là kẻ tình địch
quái gở. Lòng căm hờn dậy lên trong anh ta một cách vô tình, không kìm
hãm nổi, không thể suy xét được nữa: tất cả dậy lên trong một lúc. Đấy là
cơn điên loạn, nhưng là do tác động của thiên nhiên trả thù một cách mãnh
liệt và vô ý thức cho những quy luật muôn đời của mình, cũng như xưa nay
trong thiên nhiên. Nhưng kẻ giết người đã không giết, - tôi khẳng định điều
đó, tôi lớn tiếng kêu gào điều đó, - không, anh ta chỉ vung cái chày lên
trong sự phẫn nộ ghê tởm, không muốn giết, không biết rằng mình sẽ giết.
