Pavlovich rất hài lòng về việc làm đó, vì y có nhưng tính toán riêng. Y cho
rằng gã trẻ người non dạ, bồng bột hăm hở, đam mê, thiếu kiên nhẫn, ham
chơi bời, chỉ muốn làm sao chộp luôn được một cái gì là gã yên tâm ngay,
tuy tất nhiên là chỉ một thời gian ngắn. Thế là Fedor Pavlovich bắt đầu khai
thác tình trạng đó, nghĩa là thí cho gã từng khoản nhỏ, thỉnh thoảng gửi cho
một món, và sự thể đã dẫn đến kết cục là bốn năm sau, Mitia mất kiên
nhẫn, lại về thị trấn nhà lần nữa để thanh toán với bố cho xong hẳn, nhưng
đột nhiên, gã hết sức ngạc nhiên được biết gã chẳng còn gì nữa, thậm chí
khó mà tính toán được, gã đã ấy toàn bộ giá trị tài sản của mình bằng tiền
mặt, do bố trao cho, có lẽ còn nợ lại bố đằng khác: căn cứ vào những giao
kèo này nọ ký kết vào ngày này ngày nọ theo ý muốn của chính gã, gã
không có quyền đòi hỏi gì nữa, vân vân và vân vân. Gã trai sửng sốt, nghi
ngờ có sự gian dối nổi xung lên, gần như mất trí. Chính hoàn cảnh đó dẫn
tới thảm hoạ, thiên tiểu thuyết đầu của tôi thuật lại chuyện ấy hay đúng
hơn, câu chuyện ấy là cái khung bên ngoài của tác phẩm. Nhưng trước khi
đi vào tiểu thuyết đó, còn phải nói về hai người con trai còn lại của Fedor
Pavlovich, các em của Mitia, cho biết rõ gốc tích của họ.
Chú thích:
(1) Prudon Pie Jozep (1809-1865) - Người Pháp, nhà xã hội học. kinh tế
học, nhà xã hội không tưởng có khuynh hướng vô chính phủ.
Bakunin Mikhail Alecxandrovich (1814-1876), người Nga, nhà cách mạng
dân tuý, nhà lý luận của chủ nghĩa vô chính phủ (N.D).
(2) Đây là nói về cuộc cách mạng dân chủ tư sản tháng Hai năm 1848 ở
Pháp, dẫn tới kết quả lật đổ nền quân chủ tháng bảy của nước này (N.D).
