định trả thù một kẻ nào. Chàng căm ghét cả Aliosa khi nhớ đến cuộc
chuyện trò mới đây với cậu em, có những lúc chàng thù ghét cả chính bản
thân mình. Chàng gần như quên bẵng mất Ekaterina Ivanovna, sau này
chàng rất đỗi ngạc nhiên về việc này, nhất là chàng vẫn nhớ như in rằng
mới sáng hôm qua chàng còn phách lối khoe trước Ekaterina Ivanovna rằng
ngày mai chàng sẽ đi Moskva, còn trong thâm tâm, ngay khi ấy chàng đã tự
nhủ: "Tào lao, mi sẽ không đi, mi sẽ không dễ dứt tình như mi đang huênh
hoang lúc này đâu". Mãi sau này, khi nhớ tới đêm hôm ấy, Ivan Fedorovich
đặc biệt ghê tởm nhớ lại rằng chàng đột ngột đứng dậy khỏi đi văng và len
lén, dường như rất sợ người ta nhìn thấy mình, mở cửa đi ra cầu thang, lắng
tai nghe ở phía dưới, nghe ngóng bố động đậy và đi lại ở các căn buồng
dưới, - nghe một lúc lâu, đến năm phút, trong tâm trạng tò mò kỳ lạ, nín
thở, tim đập thình thịch, mà chàng làm thế để làm gì, rình nghe để làm gì,
cố nhiên chính chàng cũng không biết. "Hành động" ấy sau này suốt đời
chàng gọi nó là "đê mạt" và suốt đời, trong đáy sâu của tâm hồn, chàng coi
đó là hành động hèn hạ nhất trong đời mình. Trong những giây phút ấy,
thậm chí chàng không hề cảm thấy căm ghét bố chút nào, và không hiểu tại
sao chàng chỉ hết sức tò mò, ông già đang đi lại ở phía dưới như thế nào,
đại khái lúc này ông phải làm gì, chàng đoán và nghĩ rằng ở dưới ấy hẳn
ông đang ngó ra những ô cửa sổ tối om, đột ngột dừng lại ở giữa phòng và
chờ đợi, chờ đợi, chờ đợi tiếng gõ cửa, Ivan Fiođorovich đã ra cầu thang
hai lần để nghe ngóng. Khi tất cả đã im ắng và Fedor Pavlovich đi nằm,
khoáng hai giờ, Ivan Fedorovich cũng đi nằm nhất quyết muốn ngủ luôn, vì
chàng cảm thấy mệt phờ. Quá thật chàng ngủ thiếp đi ngay và ngủ say ly
bì, không mộng mị gì hết, nhưng chàng thức giấc sớm, khoảng bảy giờ, khi
trời đã rạng sáng. Mở mắt ra, chàng ngạc nhiên cảm thấy mình tràn trề một
sinh lực lạ thường, chàng bật ngay dậy và nhanh chóng mặc quần áo, rồi
lấy valy của mình, và lập tức vội vã xếp hành lý. Vừa may hôm qua chị thợ
giặt đã trả hết quần áo lót. Ivan Fedorovich thậm chí mỉm cười khi nghĩ
rằng mọi việc đều khớp nhau như thế, không có gì làm chậm chuyến ra đi
bất ngờ. Chuyến ra đi quả là bất ngờ. Tuy hôm qua Ivan Fedorovich có nói
(với Ekaterina Ivanovna, Aliosa, rồi với Xmerdiakov) rằng ngày mai chàng