dường như tôi tự kích mình một cách giả tạo và rốt cuộc đã trở nên quái gở,
lố bịch. Tôi đã chộp được cơ hội, và một lần trong cuộc họp mặt đông
người, đột nhiên tôi đã xúc phạm được "ké tình địch" của tôi, vì một lý do
tưởng như nghĩ ra, tôi chế nhạo một ý kiến của anh ta về một biến cố quan
trọng thời bấy giờ, - ấy là vào năm hai mươi sáu - và theo người ta nói thì
chế nhạo như thế là sắc sảo và khéo léo. Rồi tôi buộc anh ta phải nói
chuyện với tôi để làm sáng tỏ vấn đề và khi gặp nói chuyện, tôi đã xử sự
thô lỗ đến nỗi anh ta buộc phải nhận đấu súng, tuy giữa chúng tôi có sự
khác biệt lớn, vì tôi ít tuổi hơn, địa vị xoàng xĩnh cấp bậc thấp. Sau này tôi
được biết chắc chắn rằng anh ta nhận lời thách đấu của tôi cũng vì ghen với
tôi: anh ta ghen với tôi từ trước kia, chút ít thôi, ghen về vợ anh ta, hồi ấy
mới là vợ chưa cưới; bây giờ anh ta nghĩ rằng nếu nàng biết anh ta chịu
đựng sự xúc phạm của tôi, không dám nhận đấu súng thì e rằng nàng sẽ
khinh thường anh ta và tình yêu của nàng sẽ lung lay. Tôi tìm ngay được
người làm chứng, một trung uý của trung đoàn chúng tôi. Hồi ấy việc đấu
súng bị trừng trị rất nặng, nhưng đối với các quân nhân, nó dường như vẫn
là một cái mốt: đôi khi những thành kiến mọi rợ vẫn cứ gia tăng và cắm rễ
vững chắc như thế đấy. Bấy giờ đã sắp hết tháng sáu, cuộc gặp mặt của
chúng tôi vào hôm sau, ở ngoài thành phố, lúc bảy giờ sáng, và quả thực
với tôi đã xảy ra một việc nàng như là định mệnh.
Buổi chiều, khi trở về nhà, tức tối hung dữ, tôi cáu với gã lính hầu Afanaxi
của mình và thẳng tay tống hai quả vào mặt gã, đến nỗi mặt gà tóe máu. Gã
đến hầu hạ tôi chưa lâu, trước đó cũng có lần tôi đánh gã, nhưng chưa bao
giờ tàn ác đến thế. Và thưa các vị các vị có tin được không, đã bốn chục
năm qua mà bây giờ nhớ lại, tôi vẫn hổ thẹn và đau lòng. Tôi đi ngủ, thiếp
đi khoáng ba tiếng anh dậy thì đã rạng ngày. Tôi trở dậy ngay, không muốn
ngủ nữa, đến gần cửa sổ, mở cửa - cửa sổ phòng tôi tuyệt đẹp chim chóc líu
lo. Thế là thế nào, tôi nghĩ, sao tôi lại cảm thấy tâm hồn mình có một cái gì
nhơ nhuốc và hèn kém? Phải chăng vì tôi sắp gây đổ máu? Không, tôi nghĩ,
hình như không phải thế. Phải chăng tôi sợ chết, sợ bị giết? Không, không
