ANH EM NHÀ CARAMAZOV - Trang 564

lời thất vọng từ lâu, nhưng tệ hại nhất là cứ mỗi lúc họ càng có vẻ đắc chí
hơn khi nói ra điều đó. Tuy nhiên, chẳng bao lâu, ngay cả sự trang nghiêm
cũng bắt đầu bị phá vỡ, và dường như tất cả mọi người thậm chí đều cảm
thấy mình có quyền làm như thế. "Tại sao lại đến nỗi như vậy, - một vài
thầy tu nói, thoạt đầu có vẻ lấy làm tiếc, thân hình không lớn, gầy đét, chỉ
có da bọc xương, làm sao lại đã có mùi?" - "Như vậy là Chúa chủ ý chỉ
vạch ra", - những người khác vội vã nói thêm, ý kiến của họ được chấp
nhận tức thời, bởi vì người ta lại vạch ra rằng nếu xác bốc mùi tự nhiên như
mọi người trần tục sau khi chết thì cũng phải chậm hơn, chứ không quá
chóng vánh như thế, ít nhất cũng phải qua một ngày đêm, còn đây thì lại "đi
trước cả diễn biến của tự nhiên", thành thử ở đây hẳn phải có ngón tay của
Chúa Trời chứ không còn ai khác Chúa muốn chỉ rõ. Ý kiến ấy không thể
bác lại được. Cha thủ thư Ioxif, con người củ mỉ cù mì được người quá cố
yêu mến, lên tiếng bác lại một số kẻ độc mồm rằng "không phải ở đâu cũng
thế", trong đạo chính thống việc xác người công chính không bốc mùi
không phải là một tín điều, mà chỉ là dư luận, thậm chí cả trong những
nước theo đạo chính thống, như vùng Atox chẳng hạn, ở đây người ta
chẳng bối rối gì lắm về mùi xác chết, việc xác chết không bốc mùi chẳng
phải là dấu hiệu chủ yếu làm sáng danh những người được cứu rỗi, mà là
màu xương, khi xác họ vùi dưới đất đã nhiều năm, thậm chí đã tiêu hết thịt,
"và nếu như xương ngả màu vàng như sắp ong thì đấy là dấu hiệu quan
trọng nhất tỏ rằng Chúa Trời ngợi khen người công chính đã qua đời, còn
nếu xương không vàng, mà đen lại thì nghĩa là Chúa Trời xét rằng người đó
không xứng được sáng danh", - ở Atox là như thế, tại xứ sở bao la này, tự
cổ xưa đạo chính thống vẫn là bất khả xâm phạm, vẫn được giữ gìn hết sức
trong sáng" - Cha Ioxif kết luận. Những lời lẽ của Cha như gió thoảng
ngoài tai, không gây được ảnh hưởng gì, thậm chí còn bị chế giễu: "Đấy
toàn là lối phô trương sự thông thái và mới lạ, chẳng đáng nghe làm gì ", -
một số thầy tu bụng bảo dạ. "Chúng ta theo lối cũ, bây giờ nảy nòi ra khối
cái mới, cái gì cũng theo được ư?" - số khác nói thêm. "Chúng ta có nhiều
đức cha thánh thiện không ít hơn họ. Họ ở dưới ách bọn Thổ Nhĩ Kỳ nên đã
quên ráo cả rồi. Ở họ, đạo chính thống đã bị vẩn đục từ lâu, họ còn không