của ta, làm sao con biết là không có móc? Khi nào đến ở với các thầy tu thì
con sẽ hát giọng khác thôi. Mà thôi, đi đi, hãy tìm cho ra sự thật rồi về kể
cho ta nghe: dù có sang thế giới bên kia cũng nhẹ nhõm hơn nếu biết chắc ở
đó có cái gì. Vả lại con ở với các thầy tu sẽ đứng đắn hơn ở với lão già say
rượu và một lũ gái non… mặc dù sẽ không có gì đụng được đến con vì con
là đấng thiên thần mà. Có lẽ ngay ở đấy cũng sẽ không có gì đụng được đến
con, chính bởi vậy mà ta cho phép con đi, vì ta hy vọng như thế. Con là
người biết xét suy. Con sẽ cháy lên một thời gian rồi sẽ tắt, sẽ khỏi bệnh và
trở về nhà. Ta sẽ đợi con: vì ta cảm thấy con là người duy nhất trên đời
không kết tội ta, con yêu dấu của ta, ta cảm thấy điều đó mà, ta không thể
không cảm thấy điều đó!…
Thậm chí lão khóc rưng rức. Lão là người đa cảm, lão độc ác và đa cảm.
Chú thích:
(1) Tên gọi thân mật Alecxei.
(2) "Xtaresta" (tiếng Nga) dùng để chỉ nhà tu hành đã đạt đến trình độ khổ
tu cao siêu, ở Nga chế độ trưởng lão xuất hiện vào khoáng thế kỷ 14. Ý
nghĩa của từ này sẽ được tác giả giải thích kỹ sau này (mục 5.) (N.D).
(3) Trong nguyên bản dùng hai từ "gid" và "evrei" đều là người Do Thái,
nhưng tư "gid" mang sắc thái khinh miệt, tôi dịch là "người Do Thái", còn
từ "evrei" dịch là "người Israel" (N.D).
(4) Lute Martin (1483-1546), một lãnh tụ cải cách tôn giáo, sáng lập đạo
