Mitia sửng sốt vì bác ta nói theo kiểu nông dân, - "đứa con đỏ" chứ không
nói là "đứa bé". Và chàng lấy làm thích vì người nông dân nói như vậy,
nghe đáng thương hơn.
- Nhưng vì sao nó khóc? - Mitia nài hỏi, như một chàng ngốc. - Tại sao tay
nó để trần, tại sao không mặc ấm cho nó?
- Nó rét cóng, quần áo nó giá băng, vì thế nó không đủ ấm.
- Nhưng tại sao lại thế? Tại sao? - Mitia ngờ nghệch vẫn chưa chịu thôi.
- Họ nghèo, nhà bị cháy, không có bánh mì, họ đứng ở chỗ hoả hoạn ăn xin
để cho người qua đường dễ động lòng thương.
- Không, không, - Mitia dường như vẫn chưa hiểu. - Bác nói đi "tại sao
những bà mẹ bị cháy nhà lại đứng đây, tại sao có những người nghèo, tại
sao có đứa trẻ nghèo, tại sao thảo nguyên trơ trụi, tại sao người ta không
hôn nhau, tại sao người ta không hát những bài ca vui sướng, tại sao họ đen
nhẻm đi vì tai hoạ độc địa, tại sao họ không cho em bé ăn?".
Chàng cảm thấy" rằng tuy mình hỏi những câu điên rõ, vô nghĩa, nhưng
nhất định chàng muốn hỏi như thế đúng là cần hỏi như thế. Chàng còn cảm
thấy rằng trong lòng chàng dậy lên mối cảm kích chưa từng có, nó khiến
chàng muốn khóc và chàng muốn làm một điều fì đó cho mọi người, để đứa
bé đừng khóc nữa, để cả bà mẹ đen nhẻm của đứa bé cũng đừng khóc, để từ
lúc này không ai rơi lệ nữa, chàng muốn làm điều đó ngay lúc này, không
trì hoãn, với tất cả mãnh liệt của huyết khí Karamazov.
- Em sẽ ở bên anh, bây giờ em sẽ không bỏ anh, suốt đời em sẽ đi cùng
