bắt chước những con vật, chúng sủa hay rống buồn cười thế nào. Nhưng
Iliusa rất không thích bố làm điệu bộ nhố nhăng và đóng trò hề. Tuy thằng
bé cố không tỏ ra khó chịu, nhưng nó đau lòng ý thức được rằng bố nó bị
hạ nhục trong xã hội, và luôn luôn nó bị ám ảnh nhớ tới "bó xơ mướp" và
"ngày phán xét cuối cùng". Ninochka, cô chị liệt chân, trầm lặng và hiền
lành của Iliusa cũng không ưa bố làm trò (còn Varvan Nikolaevna thì đã về
Peterburg tiếp tục học), ngược lại bà mẹ dở người thì rất thích thú và cười
thật lòng khi ông chồng diễn trò hay làm những điệu bộ buồn cười gì đó.
Chỉ có những lúc đó bà mới được an ủi, còn thì bà cứ càu nhàu và than
khóc rằng bây giờ mọi người đều quên bà, chàng. ai tôn trọng bà, toàn làm
bà bực mình v.v… và v.v… Nhưng mấy ngày cuối cùng này bà đột nhiên
thay đổi hẳn. Bà thường nhìn Iliusa nằm trong góc nhà và nghĩ ngợi. Bà bắt
đầu im lặng, trầm lắng nhiều hơn, và nếu có khóc thì khóc khe khẽ, để khỏi
ai nghe thấy. Ông đại uý nhận thấy sự thay đổi đó ở vợ, lòng băn khoăn
chua xót. Lúc đầu bọn trẻ đến thăm Iliusa chỉ làm bà bực tức nhưng rồi
tiếng ồn ào vui vẻ và những chuyện chúng kể khiến bà thích thú, rốt cuộc
bà mến chúng đến nỗi nếu chúng không đến nữa thì có lẽ bà buồn lắm. Khi
bọn trẻ kể chuyện hay chơi đùa, bà cười và vỗ tay. Có những đứa bà gọi
đến và hôn chúng. Bà mến nhất Xmurov. Còn về ông đại uý thì việc bọn trẻ
đến nhà đem lại niềm vui sướng hân hoan và thậm chí hy vọng rằng bây
giờ Iliusa sẽ hết buồn và có lẽ sẽ mau bình phục hơn.
Mặcdù rất lo sợ cho Iliusa, cho đến phút chót, không lúc nào ông hồ nghi
về việc con trai ông sẽ đột nhiên bình phục. Ông sùng kính đón tiếp các vị
khách nhỏ tuổi, quanh quẩn bên bọn trẻ, chiều chuộng chúng, sẵn sàng
cõng chúng trên lưng, thậm chí đã toan cõng thực, nhưng Iliusa không ưa
trò chơi ấy, vì thế trò đó bị bỏ. Ông mua quà bánh cho chúng, hạt dẻ, bánh
bằng. pha trà, làm bánh kẹp nhân. Cần nói rõ ràng suốt thời gian ấy ông
không hề túng tiền. Ông đã nhận hai trăm rúp của Ekaterina Ivanovna,
đúng như Alecxei đoán trước. Sau đó, biết tỉ mỉ hơn về hoàn cảnh nhà họ
và về bệnh tình của Iliusa, nàng đích thân đến thăm, làm quen với cả gia
