đuôi, hễ những đuôi ấy rung động… nghĩa là thế này này, tôi nhìn cái gì đó,
thế là những cái đuôi ấy rung động… chúng rung động là hình ảnh xuất
hiện, không phải xuất hiện, không phải xuất hiện ngay, mà là một khoảnh
khắc nào đó, một giây sau, một thời cơ xuất hiện, không phải là một thời
cơ, quỷ tha ma bắt nó đi, một hình ảnh, nghĩa là một đối tượng hay một sự
biến, ở quái quỷ, vì thế tôi chiêm nghiệm, rồi tôi suy nghĩ, bởi vì dây thần
kinh có những cái đuôi, chứ hoàn toàn không phải vì tôi có tâm hồn, chứ
không phải tôi là hình ảnh của ai và giống ai đó, tất cả những cái đó là
chuyện dớ dẩn. Chú ạ, Rakitin hôm qua đã giải thích cho tôi điều đó tôi như
phải bỏng. Khoa học thật là tuyệt diệu, Aliosa ạ! Rồi sẽ có con người, điều
đó thì tôi hiểu… Dùsao tôi vẫn thương Chúa Trời!
- Thế thì tốt. - Aliosa nói.
- Thương Chúa Trời là tốt à? Hoá học, chú em ạ, hoá học! Chẳng làm gì
được đâu, thưa đức cha, hãy tránh ra một chút, hoá học đang đi kia kìa!
Rakitin rất không ưa Chúa Trời, chẳng ưa tí nào! Đấy là chỗ đau nhất của
tất cả bọn họ! Nhưng họ che giấu. Họ nói dối. Giả vờ giả vịt. "Sao, sẽ đưa ý
đó vào bài phê bình chứ?" - Tôi hỏi. "Có, tất nhiên là người ta sẽ không cho
đăng" - hắn vừa nói vừa cười. "Như vậy thì con người sẽ ra sao? - tôi hỏi.
Không có Trời tức là không có cuộc đời sau này à? Thế thì bây giờ mọi
việc đều được phép làm, có thể làm được tất cả mọi việc à?" - Thế anh
không biết ư? - Hắn nói. Hắn cười. - "Người thông minh có thể làm được
tất, - hắn nói, - người thông minh biết bắt tôm, thế còn anh, anh giết cha, bị
sa lưới pháp luật và rục xương trong tù!". Hắn nói với tôi như thế đấy. Một
thằng đểu bẩm sinh! Trước kia những thằng như thế tôi lẳng cổ đi, bây giờ
thì tôi nghe nó nói. Hắn nói nhiều điều xác đáng. Hắn viết cũng thông
minh. Chừng một tuần trước hắn đọc cho tôi nghe một bài, tôi chép lại ba
dòng, khoan khoan, đây này.
Mitia thong thả rút trong túi áo gilẽ ra một mẩu giấy và đọc:
