đã làm tôi cực kỳ sửng sốt: có cái gì thuận lợi cho bị cáo. Tóm lại, tôi quan
tâm đến một yếu tố pháp lý, tuy thường lặp đi lặp lại trong thực tế xét xử,
nhưng tôi cho rằng chưa bao giờ bộc lộ đầy đủ và mang những nét đặc sắc
như trong vụ này. Sự kiện ấy lẽ ra tôi chỉ nên trình bày ở phần cuối, trước
khi dứt lời, nhưng tôi sẽ nói ý kiến đó ngay ở phần đầu, bởi vì tôi có nhược
điểm là đi ngay vào đối tượng, không che giấu hiệu quả và không tiết kiệm
ấn tượng. Điều đó về phía tôi có lẽ là thiếu chín chắn, nhưng lại thành thật, ý
nghĩ ấy của tôi, công thức ấy của tôi là như sau: tuyệt đại đa số các sự kiện
tập hợp lại thì buộc tội bị cáo, đồng thời không một sự kiện nào chịu nổi sự
phê phán nếu xét riêng từng sự kiện riêng biệt, tự nó. Tiếp tục theo dõi các
tin đồn và đọc báo, tôi càng tin chắc ở ý nghĩ của mình, bỗng nhiên tôi được
thân nhân của bị cáo mời đến bào chữa cho bị cáo. Tôi vội đến đây ngay và
tại đây, tôi tin chắc là tôi đúng. Để đả phá tập hợp ác hại ấy của các sự kiện
và phơi bày tính vô căn cứ và hoang đường của từng sự kiện buộc tội xét
riêng biệt, tôi nhận bào chữa vụ này.”
Luật sư mở đầu như vậy và bỗng cất cao giọng:
“Thưa quý vị bồi thẩm, tôi là người mới đến đây. Mọi cảm tưởng của
tôi đều không thiên kiến. Bị cáo tính tình hung hãn và bất kham, đã không
xúc phạm tôi như có lẽ đã xúc phạm cả trăm người ở thành phố này, vì thế
nhiều người sẵn có thành kiến chống lại anh ta. Cố nhiên tôi công nhận rằng
tình cảm đạo đức của xã hội ở đây bị kích động là phải: bị cáo tính tình hung
hăng và bất kham. Tuy nhiên anh ta được xã hội ở đây tiếp nhận. Thậm chí
anh ta được chiều chuộng cả trong gia đình người buộc tội tài cao của chúng
ta. (Đặc biệt, khi ông nói những lời này, trong công chúng có vài ba tiếng
cười khúc khích, tuy nhanh chóng tắt ngay, nhưng mọi người đều nhận thấy.
Ai nấy đều biết ông biện lý miễn cưỡng để Mitya đến nhà chỉ vì một lý do
duy nhất là không hiểu sao vợ ông ta thấy chàng thú vị – bà biện lý hết sức
đức hạnh và đáng kính, nhưng tính chơi ngông và ngang bướng, trong một
số trường hợp, phần lớn là trong những việc vặt, bà thích chống đối lại
chồng. Tuy nhiên, Mitya chẳng mấy khi đến nhà họ.) Mặc dù vậy, tôi vẫn
