T
rong lời lẽ của người bào chữa, có một điểm làm mọi người sửng sốt, đó
là hoàn toàn phủ nhận sự tồn tại của ba ngàn rúp ác hại ấy, vì vậy là phủ
nhận khả năng cướp đoạt số tiền ấy.
“Thưa quý vị bồi thẩm, – luật sư bắt đầu, – trong vụ này, bất cứ người
nào mới lạ và không thiên kiến đều sửng sốt vì một đặc điểm, đó là: buộc tội
cướp của, đồng thời hoàn toàn không có khả năng thực tế chỉ rõ cướp cái gì?
Cướp tiền, người ta bảo thế, chính là ba ngàn rúp, mà sự tồn tại thực của nó
thì không ai biết. Các vị hãy thử xét xem: làm thế nào chúng ta biết rằng có
ba ngàn ấy, ai trông thấy nó? Chỉ có tên đầy tớ Smerdyakov trông thấy và
chỉ ra rằng nó để trong chiếc phong bì có chữ đề. Y nói cho bị cáo và em
ruột bị cáo là Ivan Fyodorovich điều đó từ trước khi tai họa xảy ra. Cả
Svetlova cũng biết. Nhưng dù sao cả ba nhân vật ấy không nhìn thấy tiền,
chỉ có Smerdyakov nhìn thấy, nhưng một câu hỏi tự nó nảy ra: nếu đúng là
có số tiền ấy và Smerdyakov nhìn thấy thì hắn nhìn thấy lần cuối cùng khi
nào? Nếu ông chủ lại lấy số tiền ấy từ dưới nệm và cho vào hộp mà không
cho hắn biết thì sao? Xin lưu ý rằng theo Smerdyakov thì tiền nằm dưới
nệm, bị cáo hẳn phải lấy ra từ dưới nệm, nhưng giường vẫn không nhàu nát
tí nào, điều đó được ghi cẩn thận trong biên bản. Bằng cách nào bị cáo có
thể hoàn toàn không làm giường nhàu nát, thêm nữa hai tay vấy đầy máu mà
không làm bẩn tấm ga mới cố ý đem ra trải lần này? Nhưng người ta sẽ nói
với chúng ta: thế còn phong bì trên sàn? Chính về chiếc phong bì ấy là điều
đáng nói. Ban nãy thậm chí tôi hơi ngạc nhiên: vị công tố tài cao, khi nói về
chiếc phong bì ấy, đã tuyên bố, chính quý vị nghe thấy đấy, ở chỗ mà ông
chỉ ra sự vô lý của giả thuyết rằng Smerdyakov giết: ‘Nếu không có cái
phong bì ấy, nếu nó không nằm trên sàn như một tang chứng, nếu kẻ cướp
của mang luôn nó đi thì cả thế gian này không ai biết có chiếc phong bì
đựng tiền, vì vậy là bị cáo đã cướp tiền.’ Như vậy, duy chỉ có mảnh giấy bị
xé rách trên đề chữ, thậm chí theo lời thú nhận của chính bị cáo, là sự buộc
tội bị cáo cướp của, ‘nếu không thì sẽ không ai biết là có cướp của, và có lẽ
là có tiền.
