– Con đồng ý! Con mà đồng ý thì đúng là như thế rồi! Alyosha, có phải
đúng như thế không? Tín ngưỡng Nga hoàn toàn là như thế phải không?
– Không, Smerdyakov hoàn toàn không có tín ngưỡng của người Nga.
– Alyosha nói một cách nghiêm chỉnh và cả quyết.
– Ba không nói về tín ngưỡng của hắn, mà về cái nét ấy, về hai người tu
trong sa mạc, chỉ về nét ấy thôi: đấy là theo lối Nga phải không?
– Vâng, đấy là một đặc điểm hoàn toàn Nga. – Alyosha mỉm cười.
– Câu ấy của mày đáng giá một đồng tiền vàng, con lừa ạ, tao sẽ giao
cho mày đồng tiền ấy ngay hôm nay, nhưng còn về mọi cái khác thì mày nói
láo khoét, láo khoét. Này thằng ngốc ạ, mày nên biết rằng tất cả chúng tao ở
đây mà không tin đạo thì chỉ vì tính lông bông, vì không có thời giờ: thứ
nhất là công việc bù đầu, thứ hai là Trời cho ít thời gian quá, một ngày chỉ
có hai mươi tư tiếng đồng hồ, thành thử không đủ thời giờ ngủ cho no giấc
chứ đừng nói gì đến chuyện ăn năn. Còn mày chối đạo trước quân dữ khi
mày chỉ còn có việc nghĩ đến đạo và chính là lúc cần chứng tỏ đức tin! Như
vậy là có tội, chú mày ạ, tao nghĩ vậy đúng không?
– Có tội thì có tội, nhưng bác hãy xét xem, bác Grigory Vasilyevich ạ,
dẫu sao thì tội cũng nhẹ thôi. Vì là con có tội nếu không vì đạo của mình mà
chịu khổ nhục, mà lại theo tà đạo của Muhammad. Nhưng lẽ ra cũng không
đến nỗi phải chịu khổ hình, bởi vì lúc đó chỉ cần bảo trái núi: hãy đè bẹp con
gián, và con sẽ ung dung bỏ đi, miệng ngợi ca uy danh Chúa Trời. Nhưng
nếu chính lúc ấy con đã thử thách mọi cách, thét lên với trái núi: đè chết
những quân dữ kia đi, mà núi vẫn trơ ra thì bác bảo làm sao con không nghi
ngờ cho được, nhất là vào cái giờ ghê rợn sợ đến chết người như thế? Vả
chăng con vẫn biết rằng con không thể được hưởng trọn vẹn nước thiên
đàng (bởi vì núi không chuyển dịch theo lời con bảo thì nghĩa là Trời chẳng
tin gì lắm đức tin của con, bởi thế phần thưởng dành cho con ở thế giới bên
kia chẳng to tát gì lắm), đã thế thì cớ gì con phải chịu cho người ta lột da
