– Ba tin là con nói thành thật. Con nhìn một cách thành thật và nói
thành thật. Còn Ivan thì không. Ivan tự cao tự đại... Nhưng dẫu sao ba muốn
loại bỏ cái tu viện của con. Cần tức khắc trừ bỏ tất cả sự thần bí đó trên toàn
đất Nga, để làm cho tất cả những kẻ ngu muội tỉnh ngộ hẳn. Sẽ có biết bao
nhiêu bạc vàng chảy về nhà đúc tiền!
– Tại sao phải trừ bỏ kia chứ? – Ivan nói.
– Để chân lý chóng ngời sáng, thế đấy.
– Nhưng nếu chân lý ngời sáng thì ba sẽ là người trước tiên bị tước
đoạt rồi sẽ bị... trừ khử.
– Chu cha! Có lẽ con nói đúng. Chà, ta là con lừa. – Fyodor Pavlovich
bỗng kêu lên, vỗ nhẹ tay vào trán. – Thôi, nếu vậy thì cứ để nguyên cái tu
viện của con đấy, Alyosha ạ. Những người thông minh chúng ta sẽ được yên
ấm và uống Cognac. Này Ivan, con có biết tại sao Thượng đế lại chủ tâm an
bài như thế không? Ivan, con nói đi: có Thượng đế hay không? Khoan: nói
dứt khoát nghiêm chỉnh đấy nhé. Sao con lại cười?
– Con cười vì ban nãy ba đã nhận xét rất tinh về niềm tin của
Smerdyakov: về việc hắn tin rằng có hai trưởng lão có thể khiến núi phải di
chuyển.
– Thật thế ư?
– Đúng thế.
– Nếu vậy thì ba cũng là người Nga, ba cũng có nét riêng của người
Nga, còn con tuy là một triết gia, nhưng cũng có thể bắt chộp được ở con có
cái nét loại ấy. Nếu con muốn, ba sẽ chộp được cho mà xem. Đánh cuộc là
chỉ ngày mai thôi là ba sẽ chộp được. Nhưng con nói đi: có Thượng đế hay
không? Nhưng phải nghiêm chỉnh đấy! Bây giờ ba cần lời nói nghiêm chỉnh.
