– Không, không có Thượng đế.
– Alyosha, có Thượng đế không?
– Có Thượng đế.
– Ivan, thế có sự bất diệt không; bằng một cách nào đó, dù là rất nhỏ
thôi, xoàng xĩnh thôi?
– Không có sự bất diệt.
– Tịnh không?
– Tịnh không.
– Tức là một con số không tròn trĩnh hay một cái gì đó? Có thể có một
cái gì đó chăng? Dẫu sao cũng không thể không có cái gì!
– Số không tuyệt đối.
– Alyosha, có sự bất diệt không?
– Có.
– Thế còn Thượng đế và sự bất diệt?
– Cả Thượng đế, cả sự bất diệt đều có. Sự bất diệt là Thượng đế.
– Hừm. Có lẽ Ivan có lý. Trời ơi, thử nghĩ mà xem, con người đã phí
hoài bao nhiêu niềm tin, bao nhiêu sức lực cho niềm mơ ước đó và hàng bao
nhiêu nghìn năm nay rồi. Ai là kẻ nhạo báng con người như thế. Ivan, trả lời
dứt khoát lần cuối cùng đi: có Thượng đế hay không? Ta hỏi lần cuối cùng
đấy.
– Xin trả lời lần cuối cùng: không!
