– Cho dù là thế đi nữa! Rốt cuộc chú đã đoán ra. Quả là thế, quả thật tất
cả bí mật chỉ là thế, nhưng chẳng lẽ đấy không phải là đau khổ, ít ra là với
một người như ông ấy, người đã hủy hoại cả đời mình trong sa mạc vì sự
đạo và không bỏ được tình yêu nhân loại? Lúc tuổi già xế bóng, ông ta thấy
rõ ràng chỉ có những lời khuyên của quỷ ghê gớm và vĩ đại mới có thể thu
xếp cuộc sống tạm ổn cho những kẻ nổi loạn yếu ớt, “những sinh vật làm
thử, tạo tác dở dang, chỉ để giễu cợt”. Thế là, khi hiểu rõ như vậy, ông ta
thấy cần đi theo con đường mà quỷ tinh khôn, quỷ ghê gớm gieo rắc chết
chóc và tàn phá đã vạch cho, muốn vậy phải chấp nhận sự dối trá và lừa lọc,
chủ tâm đưa người ta đến chết chóc và tàn phá, và phải lừa dối họ suốt dọc
đường, để họ không nhận thấy họ được dẫn đi đâu, để ít ra trên đường đi
nhũng kẻ mù quáng thảm hại ấy tự cho là mình hạnh phúc. Và chú hãy lưu ý
sự lừa dối nhân danh đấng đã đề ra cái lý tưởng mà suốt đời ông già say mê
tin tưởng! Thế không phải là bất hạnh sao? Và nếu như có lấy một người
như thế đứng đầu cả đạo quân “khao khát quyền hành cốt để giành lấy
những lợi ích bẩn thỉu” thì chẳng phải là cũng đủ để sinh ra bi kịch rồi
không? Hơn thế nữa: chỉ cần một người như thế đứng đầu là rốt cuộc sẽ tìm
được tư tưởng chỉ đạo thực sự cho toàn bộ sự nghiệp của La Mã với tất cả
các đạo quân và các tu sĩ dòng Tên của họ, một tư tưởng tối cao chỉ đạo sự
nghiệp ấy. Tôi nói thẳng với chú nhé: tôi tin chắc rằng không bao giờ thiếu
vắng con người độc đáo ấy trong số những người đứng đầu phong trào. Biết
đâu lại có thể có cả một số người độc đáo như thế trong các giáo hoàng La
Mã. Mà biết đâu đấy, có thể ông già đáng nguyền rủa đó, kẻ yêu nhân loại
bền bỉ dường ấy theo cách riêng của mình, ngay cả bây giờ vẫn tồn tại dưới
hình thức một tập đoàn đông đảo những ông già độc đáo như thế, và không
phải do ngẫu nhiên, mà tồn tại theo sự thỏa thuận, như một hội kín đã được
tổ chức từ lâu để giữ bí mật đối với những người bất hạnh và yếu đuối,
nhằm đem lại hạnh phúc cho họ. Điều đó nhất định là có, chắc là phải có.
Tôi có cảm giác là các hội viên hội Tam Điểm cũng có một cái gì đại loại
như điều bí nhiệm đó, làm cơ sở cho họ, vì vậy những người theo đạo Thiên
Chúa căm thù các hội viên Tam Điểm đến thế, coi họ là những kẻ cạnh
tranh, phá vỡ sự thống nhất tư tưởng, trong khi cần phải có một đàn cừu
