thống nhất và một người chăn duy nhất... Tuy nhiên, khi bảo vệ tư tưởng của
mình, tôi có vẻ là một nhà sáng tác không chịu nổi sự phê phán của chú.
Chuyện này nói thế đủ rồi!
– Có lẽ anh chính là hội viên hội Tam Điểm! – Alyosha buột thốt lên. –
Anh không tin có Chúa Trời. – Alyosha nói thêm, lần này có vẻ cực kỳ đau
xót. Thêm nữa, anh có cảm giác rằng Ivan nhìn anh ra ý giễu cợt. – Bản
trường ca của anh kết thúc thế nào? – Anh bỗng hỏi, mắt nhìn xuống đất. –
Hay nó đã kết thúc rồi?
– Tôi muốn kết thúc nó như sau: viên pháp quan tôn giáo im tiếng một
lát, chờ xem kẻ bị giam trả lời ra sao. Sự im lặng của Chúa thật nặng nề đối
với ông ta. Ông ta thấy người này vẫn lẳng lặng nghe ông ta với vẻ hết sức
thấm thía, và xem ra không muốn bác bẻ gì hết. Ông già muốn Chúa nói với
ông ta điều gì, dù là cay đắng, đáng sợ. Nhưng Chúa bỗng lẳng lặng đến gần
ông già và dịu dàng hôn lên cặp môi tái nhợt của ông lão chín mươi. Đấy là
tất cả câu trả lời. Ông già rùng mình. Khóe môi ông rung động. Ông ta mở
cửa, nói với Chúa: “Chúa đi đi và đừng đến nữa... đừng bao giờ đến nữa...
đừng bao giờ, đừng bao giờ.” Ông ta thả cho Chúa đi vào “những phố
phường tăm tối của đô thành”. Người bị giam ra đi.
– Thế còn ông già?
– Cái hôn nung đốt trái tim ông ta, nhưng ông già vẫn giữ nguyên ý
mình.
– Và anh cũng cùng một ý với ông ấy, cả anh nữa chứ? – Alyosha đau
buồn kêu lên.
Ivan bật cười:
– Nhưng đấy là chuyện nhảm nhí thôi mà. Alyosha ạ, đấy chỉ là bản
trường ca ngờ nghệch của một chàng sinh viên ngờ nghệch chưa từng làm
thơ bao giờ. Tại sao chú lại bận tâm đến thế? Hay chú nghĩ rằng tôi sẽ đi
