ANH EM NHÀ KARAMAZOV - Trang 502

Grushenka đã chinh phục được ông ta đến mức ông ta không thể sống không
có nàng (chẳng hạn hai năm gần đây là như thế) nhưng ông ta vẫn không
cho nàng một khoản vốn lớn, thậm chí nàng dọa bỏ ông ta, ông ta cũng
không lay chuyển. Nhưng ông ta cũng cho nàng một khoản vốn nhỏ, khi biết
điều đó mọi người ngạc nhiên. “Cô khá tinh khôn, – ông ta nói khi cho nàng
tám ngàn đồng, – cô tự lo liệu lấy mà làm ăn, nhưng nên biết rằng ngoài số
chu cấp hằng năm như trước, cho đến khi tôi chết cô cũng không được thêm
gì đâu, và trong di chúc tôi cũng không cho gì nữa.” Ông ta giữ lời: khi chết
ông ta để lại tất cả cho các con trai mà suốt đời ông ta vẫn bắt phải ở với
mình, coi ngang hàng như bọn đầy tớ, cùng với vợ con họ, còn Grushenka
thậm chí không được nhắc đến trong di chúc. Những chuyện đó sau này
người ta đã biết. Bằng cách khuyên nàng sử dụng “vốn riêng” như thế nào,
ông ta đã giúp nàng khá nhiều và chỉ dẫn “công việc” cho nàng. Khi Fyodor
Pavlovich Karamazov thoạt đầu có quan hệ với Grushenka do một “phi vụ”
tình cờ, sau lại đâm ra mê nàng đến mất trí – điều mà chính ông ta không
ngờ – thì ông già Samsonov, lúc ấy đã kế miệng lỗ, cười nhạo thỏa thích.
Đáng chú ý là suốt thời gian Grushenka có quan hệ với ông già của mình,
nàng dường như hoàn toàn thật lòng với ông ta, và đây dường như là người
duy nhất trên đời mà nàng đối xử thật tâm như vậy. Gần đây nhất, khi Dmitri
Fyodorovich xuất hiện với mối tình của mình, ông già không cười nữa. Trái
lại, có lần ông đã nghiêm trang khuyên Grushenka: “Nếu chọn một trong hai
người, bố hay con trai, thì hãy chọn ông già, nhưng nhất định phải bắt lão
già đều giả cưới cô hẳn hoi, mà trước hết là phải cho cô một khoản vốn.
Nhưng đừng thân mật quá với gã đại úy, kẻo rồi không thoát ra được đâu.”
Đấy là lời ông già dâm đãng nói với Grushenka khi ông ta cảm thấy mình
sắp chết đến nơi và quả nhiên, năm tháng sau ông ta từ trần. Xin nói qua
rằng mặc dù trong thành phố chúng tôi nhiều người biết sự kình địch lố lăng,
quái đản giữa hai cha con nhà Karamazov vì Grushenka, nhưng không mấy
người hiểu ý nghĩa thực sự của mối quan hệ giữa ông già và con trai. Ngay
cả hai người đầy tớ gái của Grushenka (sau khi đã xảy ra thảm họa mà sau
này tôi sẽ nói đến) đã khai trước tòa rằng Agrafena Alexandrovna tiếp
Dmitri Fyodorovich chỉ vì sợ, bởi chàng “dọa giết” nàng. Nàng có hai đầy tớ