ANH EM NHÀ KARAMAZOV - Trang 535

thương mại. Mitya tuy biết mặt thương gia này, nhưng không quen ông ta,
thậm chí chưa lần nào nói chuyện với ông ta. Nhưng không hiểu sao, thậm
chí đã từ lâu, chàng tin chắc rằng lão già dâm đãng đã một chân trong mồ có
lẽ lúc này hoàn toàn không chống đối, nếu Grushenka tìm cách nào đó sống
cuộc đời lương thiện, lấy một người chồng “đáng tin cậy”. Ông ta chẳng
những sẽ không chống đối, mà còn mong muốn điều đó, và gặp dịp thuận
tiện thì chính ông ta sẽ giúp một tay. Theo lời đồn hay đôi ba lời do chính
Grushenka nói ra, chàng kết luận rằng ông già thích Grushenka lấy chàng
hơn là lấy Fyodor Pavlovich. Có lẽ nhiều bạn đọc truyện này sẽ cho rằng
việc Dmitri Fyodorovich trông mong vào sự giúp đỡ của ông già và định
tiếp nhận vợ chưa cưới của mình, nếu có thể nói như vậy, từ tay lão già nuôi
bao cô ta thì thật là thô lỗ và không biết tởm. Tôi chỉ có thể lưu ý rằng Mitya
coi quá khứ của Grushenka là đã vùi sâu hẳn. Chàng nhìn quá khứ đó với
niềm thông cảm vô hạn và với tất cả niềm đam mê bốc lửa của mình, chàng
quyết định rằng một khi Grushenka nói rằng nàng yêu chàng và lấy chàng
thì lập tức nàng sẽ là một Grushenka hoàn toàn mới, và cùng với nàng,
chàng cũng sẽ là một Dmitri Fyodorovich hoàn toàn mới, không còn một
thói xấu nào, chỉ toàn là đức hạnh: hai người sẽ tha thứ cho nhau và sẽ bắt
đầu một cuộc đời hoàn toàn mới. Còn về Kuzma Samsonov thì chàng coi là
một người có vai trò ác hại trong quãng đời xui xẻo trước đây của
Grushenka, nàng chưa bao giờ yêu ông ta, mà điều chủ yếu là ông ta cũng đã
“lùi vào dĩ vãng”, đã hết đời, thành thử coi như không còn ông ta nữa. Thêm
nữa, bây giờ thậm chí Mitya không thể coi ông ta là người, bởi vì trong
thành phố, ai nấy đều biết đấy chỉ là tấm thân tàn ốm yếu, giữ quan hệ có thể
nói là chỉ trên tình cha con với Grushenka, chứ hoàn toàn không phải trên cơ
sở như trước kia, và đã từ lâu như thế, ngót một năm rồi. Dù sao, về phần
Mitya, như vậy cũng là quá chất phác, bởi vì mặc cho tất cả thói xấu của
mình, chàng là một người rất chất phác. Vì chất phác, chàng thực sự tin chắc
rằng ông già Kuzma sắp sửa sang thế giới bên kia giờ đây thành thật hối hận
về quá khứ của mình với Grushenka, và bây giờ Grushenka không có người
bảo trợ và người bạn nào trung thành hơn ông già đã trở nên vô hại này.