– Vào tu viện khác thì phải bỏ lại quy pháp của mình. – Ông ta nói. – Ở
tu xá này có cả thảy hai mươi nhăm vị thánh đang tìm sự cứu rỗi, họ nhìn
nhau và ăn bắp cải. Và không một người đàn bà nào bước chân vào cửa này,
đấy mới là điều phi thường. Quả có thế thật. Nhưng sao tôi nghe nói trưởng
lão vẫn tiếp khách đàn bà nhỉ? – Ông ta nói với thầy tu.
– Phụ nữ tầng lớp bình dân hiện giờ cũng đang có mặt ở đây đấy, kia
kìa, họ nằm chờ ở bên hành lang. Còn các bà quý phái thì có hai phòng nhỏ
ở ngay hành lang, nhưng bên ngoài bức tường vây, cửa sổ các phòng đó kia
kìa, trưởng lão ra gặp họ bằng lối đi trong, khi Cha mạnh khỏe, nghĩa là vẫn
ở ngoài bức tường. Lúc này có một phu nhân, bà điền chủ Khokhlakova ở
Kharkov đang chờ đợi cùng với đứa con gái yếu đau của bà. Có lẽ Cha đã
hứa sẽ ra tiếp, tuy gần đây Cha yếu hẳn đi, phải gắng, gượng lắm mới ra gặp
mọi người được.
– Vậy ra vẫn có ngách thông từ tu xá ra chỗ các bà? Xin đừng nghĩ
rằng tôi có ý gì, thưa Đức Cha, ấy là tôi nói vậy thôi. Cha ạ, ở núi Athos,
Cha có nghe nói đến không, chẳng những phụ nữ không được đến thăm, mà
hoàn toàn không được có phụ nữ ở đấy thậm chí cả những con vật cái: gà
mái, bò cái...
– Fyodor Pavlovich, tôi sẽ quay trở lại và bỏ mặc ông ở đây một mình,
mà không có tôi thì người ta sẽ tống cổ ông ra khỏi cửa, tôi báo trước cho
ông biết.
– Tôi làm phiền gì ông nào, Pyotr Alexandrovich. Ông xem kia. – Ông
ta bỗng kêu lên, bước ra phía ngoài bức tường. – Xem kia, họ sống giữa một
thung lũng hoa hồng tuyệt chưa chứ!
Quả vậy, tuy ở đây không có hoa hồng, nhưng có cơ man nào là hoa
mùa thu loại hiếm và tuyệt đẹp ở tất cả những chỗ có thể trồng hoa được. Rõ
ràng là có một bàn tay giàu kinh nghiệm chăm sóc hoa. Những luống hoa ở
bên trong các bức tường nhà thờ và giữa các nấm mồ. Ngôi nhà nhỏ trong
