– Chính thế, chính thế! Anh đã nhắc tôi nhớ lại hết. Này anh ạ, thế nào
là sự kích động mạnh?
– Kích động mạnh gì kia?
– Kích động mạnh về phương diện pháp lý. Sự kích động khiến mọi
hành vi phạm pháp đều được miễn tội. Dù anh có làm gì đi nữa thì cũng
được miễn tội.
– Bà nói về chuyện gì kia chứ?
– Thế này này: cô Katya ấy mà... Chao ôi, con người đáng yêu làm sao,
có điều tôi không làm cách nào biết được cô ấy yêu ai. Mới đây cô ấy có đến
tôi, vậy mà tôi không sao dò ra được. Nhất là bây giờ cô ấy toàn nói với tôi
những điều chung chung, đại loại là chỉ hỏi về sức khỏe của tôi thôi, thậm
chí cô ấy có một giọng khác thường. Tôi tự nhủ: thôi mặc, cầu Chúa phù hộ
cho cô. A phải, nói đến sự kích động thì thế này: ông bác sĩ đã đến. Anh có
biết ông bác sĩ đã đến không? Anh mà không biết thế nào được, ông ta nhận
ra những người điên mà, chính anh mời ông ta đến, à mà không phải anh
mời, Katya mời đấy chứ. Tất cả là do Katya làm. Thì anh thấy đấy, một con
người hoàn toàn không điên, nhưng thình lình anh ta bị kích động mạnh.
Anh ta vẫn có ý thức và biết mình làm gì, nhưng bị kích động quá mạnh.
Vậy là Dmitri Fyodorovich chắc chắn bị kích động quá mạnh. Tòa án đổi
mới sẽ nhận ra ngay trạng thái bị kích động mạnh. Đấy là việc làm tốt của
tòa án mới. Ông bác sĩ đã đến đây hỏi tôi về tối hôm ấy, về chuyện mỏ vàng:
hôm ấy anh ta thế nào? Đúng là bị kích động – anh ta đến và quát tháo: tiền,
tiền, ba ngàn rúp, đưa cho tôi ba ngàn rúp, rồi ra về và đột nhiên giết người.
Anh ta nói: tôi không muốn giết, thế rồi đi giết người. Chính vì lẽ ấy người
ta sẽ tha tội cho anh ta, vì anh ta cưỡng lại việc đó, thế mà vẫn cứ giết.
– Nhưng anh ấy không giết. – Alyosha ngắt lời một cách hơi gay gắt.
Mỗi lúc anh càng lo ngại và sốt ruột hơn.
– Tôi biết hung thủ là lão già Grigory...
