– Thế thì tốt. – Alyosha nói.
– Thương Chúa Trời là tốt à? Hóa học, chú em ạ, hóa học! Chẳng làm
gì được đâu, thưa đức cha, hãy tránh ra một chút, hóa học đang đi kia kìa!
Rakitin rất không ưa Chúa Trời, chẳng ưa tí nào! Đấy là chỗ đau nhất của tất
cả bọn họ! Nhưng họ che giấu. Họ nói dối. Giả vờ giả vịt. “Sao, sẽ đưa ý đó
vào bài phê bình chứ?” – tôi hỏi. “Có, tất nhiên là người ta sẽ không cho
đăng” – hắn vừa nói vừa cười. “Như vậy thì con người sẽ ra sao? – Tôi hỏi.
– Không có Trời tức là không có cuộc đời sau này à? Thế thì bây giờ mọi
việc đều được phép làm, có thể làm được tất cả mọi việc à?” – “Thế anh
không biết ư? – Hắn nói. Hắn cười. – Người thông minh có thể làm được tất,
– hắn nói, – người thông minh biết bắt tôm, thế còn anh, anh giết cha, bị sa
lưới pháp luật và rục xương trong tù!” Hắn nói với tôi như thế đấy. Một
thằng đểu bẩm sinh! Trước kia những thằng như thế tôi lẳng cổ đi, bây giờ
thì tôi nghe hắn nói. Hắn nói nhiều điều xác đáng. Hắn viết cũng thông
minh, chừng một tuần trước hắn đọc cho tôi nghe một bài, tôi chép lại ba
dòng, khoan khoan, đây này.
Mitya thong thả rút trong túi áo gilê ra một mẩu giấy và đọc:
– “Để giải quyết vấn đề này, trước hết cần phải đặt cá tính của mình
tách rời khỏi hiện thực của mình.” Chú có hiểu không?
– Không, tôi không hiểu.
Alyosha tò mò nhìn Mitya và nghe anh nói.
– Tôi cũng không hiểu... Tối tăm và mơ hồ, nhưng thông minh. “Mọi
người bây giờ đều viết như thế, bởi vì hoàn cảnh như thể’ – hắn nói. Người
ta sợ hoàn cảnh. Thằng khốn kiếp, hắn còn làm thơ ca ngợi cái chân bà
Khokhlakova nữa kia, ha-ha-ha!
– Tôi có nghe nói. – Alyosha nói.
